برای والدینی که کودکان مبتلا به دیابت دارند، حضور فرزندانشان در مدرسه بدون نظارت مستقیم خودشان، یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های آنها است. زمانی که کودک در مدرسه حضور دارد و والدین به او دسترسی ندارند، در مدیریت قند فرزندانشان با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. دغدغه اصلی والدین، محافظت از سلامت فرزندشان و اطمینان از این امر مهم است که سطح قند فرزندشان در محدوده طبیعی قرار داشته باشد و در صورت وجود نوسانات شدید قند، اقدامات لازم، توسط پرسنل مدرسه به موقع انجام بشود تا خطرات جدی آنها را تهدید نکند.
در این مقاله به نقش سنسور پایش مداوم قند در سلامت کودکان مبتلا به دیابت در دوران تحصیل می پردازیم.
چالش‌های مدیریت قند خون در مدارس
1. عدم دسترسی دائم به والدین یا مراقب اصلی
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای کودکان مبتلا به دیابت، عدم دسترسی دائم به والدین و مراقبان در طول حضورشان در مدرسه است. بدیهی‌ست در خانه میزان مراقبت والدین از فرزندان مبتلا به دیابت خود بیشتر از آن چیزی‌ست که بتوان در مدرسه انتظار داشت. زیرا در خانه، والدین می‌توانند به صورت مستقیم و مستمر روی سطح قند فرزندشان نظارت داشته باشند و در صورت نیاز، فوراً مداخله کنند. ولی در مدارس، این امر به پرستار یا پرسنل آموزشی واگذار می‌شود که ممکن است تجربه کافی برای مدیریت صحیح دیابت را نداشته باشند.
2. عدم توانایی کودکان در مدیریت کامل دیابت
کودکان دیابتی، به خصوص در سنین پایین، ممکن است مهارت‌ها و دانش لازم برای مدیریت کامل دیابت را فرا نگرفته باشند. این مسئله به خصوص در مدارس که کودک به والدین خود دسترسی ندارد مشهودتر است. در چنین شرایطی ممکن است کودک قادر به تشخیص علائم افت یا افزایش قند خون خود نباشد یا نتواند به درستی و به موقع از پرسنل حاضر در مدرسه درخواست کمک کند.
3.وابستگی به برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی با مدرسه
برای مدیریت موفق دیابت در مدرسه، والدین و کارکنان مدرسه باید به صورت مستقیم و اثرگذار با یکدیگر همکاری داشته باشند. این همکاری شامل تدوین یک برنامه مراقبتی شخصی است که به دقت، زمان های اندازه گیری سطح قند خون و تزریق انسولین کودک در آن مشخص شود تا در صورت بروز مشکل، اقدامات لازم صورت بگیرد. عدم هماهنگی مناسب بین والدین و کادر مدرسه می‌تواند سلامت کودک مبتلا به دیابت را تهدید کند.
دغدغه های همیشگی والدین
1. ترس از افت ناگهانی قند خون (هیپوگلیسمی)
یکی از بزرگ‌ترین دغدغه های والدین کودکان مبتلا به دیابت در دوران تحصیل فرزندانشان در مدرسه، خطر افت ناگهانی قند خون در طی روز است. افت شدید قند خون می‌تواند عواقب جدی ای از جمله ضعف شدید، بیهوشی و حتی آسیب‌های مغزی را برای کودک به همراه داشته باشد. این نگرانی زمانی بیشتر می‌شود که والدین نمی‌توانند به صورت مستقیم وضعیت قند کودک را کنترل کنند.
2. نگرانی از عدم توانایی کودک در برقراری ارتباط با کارکنان مدرسه
کودکان خردسال یا آنهایی که هنوز درک کاملی از دیابت ندارند، ممکن است در اعلام نیازهای خود به کادر مدرسه یا معلمان با مشکل مواجه شوند. در این شرایط، والدین نگران هستند که فرزندشان نتواند علائم افت یا افزایش قند خون را به درستی بیان کند و به موقع از کمک‌های اورژانسی برخوردار شود.
3. چالش‌های ناشی از برنامه‌های آموزشی فشرده و فعالیت‌های بدنی
برنامه‌های مدرسه از جمله کلاس‌های ورزشی یا فعالیت‌های بدنی می‌تواند به صورت مستقیم روی سطح قند کودک اثر بگذارد. فعالیت‌های شدید بدنی ممکن است باعث افت ناگهانی قند خون بشود و اگر این موضوع به درستی مدیریت نشود، ممکن است مشکلات جدی ای را برای کودک به همراه داشته باشد. نوسانات شدید قند در مدرسه از مهم‌ترین دغدغه هایی است که والدین کودکان مبتلا به دیابت همواره با آن مواجه هستند.
مدیریت دیابت در مدرسه، هم برای کودکان و هم والدین یک چالش بزرگ است، به همین دلیل همکاری مستمر بین والدین، پرسنل مدرسه و مراقبان برای حفظ سلامت و امنیت کودکان دیابتی ضروری است.
سیستم پایش مداوم قند (CGM) چگونه به کودکان دیابتی کمک می‌کند؟
سیستم پایش مداوم قند یک فناوری پیشرفته است که به طور پیوسته سطح قند را در فواصل زمانی منظم اندازه‌گیری کرده و اطلاعات را از طریق یک انتقال دهنده به یک دستگاه گیرنده یا اپلیکیشن مربوط به سنسور موردنظر که روی تلفن همراه نصب شده، ارسال می‌کند. CGMها برخلاف دستگاه‌های رایج اندازه‌گیری قند خون که با نمونه‌گیری از نوک انگشت، سطح قند خون را اندازه‌گیری می‌کنند، امکان مشاهده پیوسته و دائمی روند قند را فراهم کرده و این موقعیت را در اختیار والدین و مسئولان مدرسه قرار می‌دهند تا سطح قند کودک را به صورت مداوم پایش و در صورت مشاهده نوسانات قند، اقدامات لازم را به موقع اعمال نمایند.
سنسور CGM چگونه کار می‌کند؟
اجزای سیستم CGM شامل سه بخش اصلی است:
- سنسور: این سنسور زیر پوست قرار می‌گیرد و هر ۷ تا ۱۴ روز بسته به نوع سنسور تعویض می‌شود. سنسور، قند موجود در مایع میان بافتی را اندازه‌گیری می‌کند.
- ترنسمیتر: اطلاعات بدست آمده از سنسور را به گیرنده یا اپلیکیشن نصب شده روی تلفن همراه والدین و مراقبان ارسال خواهد کرد.
- گیرنده یا نمایشگر: گیرنده شامل دستگاهی‌ست که اطلاعات قند را در لحظه به والدین و مراقب مدرسه نشان می‌دهد. امروزه گیرنده‌های سیستم‌های پایش مداوم قند، اپلیکیشن‌هایی هستند که روی تلفن های همراه هوشمند نصب شده و پایش مداوم قند کودک را طی 24 ساعت شبانه روز ممکن می‌سازند.
نقش کلیدی CGM در مدارس
- پیشگیری از هیپوگلیسمی (افت قند خون): سیستم‌های پایش مداوم قند، با نظارت مداوم و اعلام آلارم های به موقع، از افت شدید قند که ممکن است منجر به مشکلات جدی شود، جلوگیری می‌کنند.
- کاهش نیاز به خون‌گیری از نوک انگشت: CGM که به سنسور قند خون بدون درد نیز معروف است با کاهش تعداد دفعات اندازه‌گیری قند خون از نوک انگشت، به کودک این اجازه را می‌دهد که بدون نگرانی از فرآیند تست قند خون، از کلاس‌ها و فعالیت‌های خود در مدرسه لذت ببرد.
- ارائه اطلاعات لحظه‌ای به والدین و مسئولان مدرسه: والدین می‌توانند از طریق اپلیکیشن نصب شده بر روی تلفن همراه خود در طول شبانه روز و به صورت لحظه‌ای از وضعیت قند فرزندشان مطلع شوند و در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهند.
- ارائه اطلاعات دقیق‌تر و جامع‌تر درباره روند قند خون: سیستم CGM به والدین این امکان را می‌دهد که نه تنها میزان قند کودک را مشاهده کنند، بلکه الگوهای تغییرات قند را نیز مشاهده نمایند. این اطلاعات به والدین و پزشکان کمک می‌کند تا دوزهای انسولین یا رژیم غذایی کودک را به صورت دقیق‌تری برنامه‌ریزی کنند.
- هشدارهای قابل تنظیم: سیستم‌های پایش مداوم قند خون به قابلیت اعلام آلارم مجهز هستند. این قابلیت موقعیتی را در اختیار والدین و مراقبان حاضر در مدرسه قرار می‌دهد که در صورت افت یا افزایش سطح قند کودک، بتوانند به موقع اقدامات لازم را انجام بدهند و سطح قند کودک را به محدوده طبیعی بازگردانند.
نقش کلیدی CGM در مدارس
قبل از استفاده از سنسور CGM در مدرسه این سیستم را در خانه امتحان کنید.
توصیه می‌شود والدین ابتدا اجازه بدهند فرزندشان مدتی ازCGM در خانه استفاده کند و به خوبی با آلارم ها و نحوه‌ی کارکرد آن آشنا شود. این امر از ایجاد استرس در مدرسه جلوگیری می‌کند.
هم چنین محدوده‌ی اعلام آلارم ها باید به گونه ای تنظیم شود تا از ایجاد آلارم های غیر ضروری جلوگیری شود.
رعایت نکاتی که حین استفاده از CGM در مدرسه ضروری است
- آموزش مراقب کودک: پرسنل مدرسه باید آموزش‌های لازم در خصوص عملکرد CGM و نحوه واکنش به هشدارها را گذرانده باشند. با این حال، آن ها نیازی به نظارت مداوم بر خوانش‌های CGM ندارند، مگر اینکه این مسأله در برنامه مراقبتی کودک به طور خاص ذکر شده باشد.
- تست قند خون: در مواردی که سنسور CGM به درستی عمل نمی‌کند یا زمانی که خوانش‌ها با احساس کودک و حال عمومی او مطابقت ندارد، باید از دستگاه تست قند خون استفاده شود. والدین باید یک دستگاه قند خون و ملزومات مربوط به آن را برای فرزندشان در مدرسه فراهم کنند و این دستگاه را به مراقبان دانش‌آموز خود تحویل بدهند.
- برنامه مراقبتی: برنامه پزشکی کودک باید به وضوح مشخص باشد که چه زمانی می‌توان از خوانش‌های سیستم پایش مداوم قند استفاده کرد و چه زمانی نیاز به انجام تست قند خون است. به عنوان مثال، پس از درمان یک افت قند خون، باید با استفاده از دستگاه تست قند خون سطح قند را مجدداً بررسی کرد، زیرا ممکن است به علت نوع عملکرد CGM، خوانش سنسور در آن لحظه با عدد قند خون یکسان نباشد.
نظارت از راه دور با استفاده از CGM
یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های سنسور پایش مداوم قند CGM، امکان نظارت از راه دور برای والدین و مراقبان است. این ویژگی به والدین اجازه می‌دهد در ساعات مدرسه و حتی زمانی که در کنار کودک نیستند از وضعیت قند فرزند خود آگاه شوند. اپلیکیشن نصب شده روی تلفن همراه والدین این امکان را در اختیار آن ها قرار می‌دهد که هشدارها و داده‌های مربوط به قند کودک را به‌صورت لحظه‌ای در تلفن همراه خود مشاهده کنند.
با این حال، لازم به ذکر است نظارت از راه دور نباید جایگزین مسئولیت مدرسه در ارائه مراقبت مناسب برای دانش‌آموزان شود. در حالی که والدین می‌توانند تغییرات قند را از راه دور مشاهده کنند، پرسنل مدرسه باید آموزش‌های لازم را دیده باشند تا در مواقع اضطراری، مانند افت شدید قند خون، اقدامات لازم را انجام دهند.
سیستم‌های پایش مداوم قند خون با تکیه بر قابلیت‌های کاربردی و اثربخش خود می‌توانند روند مدیریت قند کودک را در ساعات حضور در مدرسه ساده تر کرده و به والدین این اطمینان را بدهند که کودک آنها در امنیت کامل دوران تحصیل را می‌گذراند. اطلاع از الگوی قند و تأثیر فعالیت‌های بدنی روزانه، تغذیه در مدرسه و … بر سطح قند از دیگر مزایای استفاده از CGM برای کودکان است.
