چه تازه به دیابت نوع دو مبتلا شده باشید و چه سال‌ها با آن زندگی کرده باشید، ایجاد یک رابطه قوی و پایدار با پزشک و مراجعه منظم به او بسیار اهمیت دارد. عوامل بسیاری بر کنترل قند خون تأثیر می‌گذارند. حتی تغییرات کوچک، مانند کاهش پنج کیلوگرم وزن یا ۲۰ دقیقه پیاده‌روی روزانه، می‌تواند تأثیر چشمگیری بر قند خون و داروهای مصرفی شما داشته باشد. به‌ویژه اگر اخیراً داروهای خود را تغییر داده‌اید، سطح قند خونتان روندی غیرعادی دارد یا علائم جدیدی را تجربه می‌کنید، مراجعه به پزشک ضروری است تا بتواند برنامه مدیریت دیابت شما را تنظیم کند. هرچه آمادگی بیشتری برای ملاقات با پزشک داشته باشید، حمایت مؤثرتری دریافت خواهید کرد و مشکلات احتمالی زودتر شناسایی می‌شوند.
در ادامه، به سوالهای رایجی که افراد دیابتی باید از پزشک خود بپرسند می پردازیم:
۱. در چه فواصل زمانی قند خونم را چک کنم؟
دیابت در هر فرد متفاوت است. برخی افراد ممکن است فقط هفته‌ای یک‌بار نیاز به چک کردن قند خون داشته باشند، در حالی که دیگران باید روزانه یا حتی چندین بار در روز این کار را انجام دهند. برای برخی بیماران، استفاده از سنسور قند خون (CGM) می‌تواند نظارت ۲۴ ساعته و مؤثری را فراهم کند، در حالی که می‌توانید از دستگاه تست قند خون هم استفاده کنید. برای انتخاب بهترین دستگاه تست قند خون که بتواند سطح قند شما را به صورت دقیق نشان بدهد می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.
از پزشک خود بخواهید که بر اساس نوع دارو، سبک زندگی و احتمال وقوع افت یا افزایش قند خون، یک برنامه شخصی‌سازی‌شده برای اندازه‌گیری قند خون به شما ارائه دهد. این کار به شناسایی الگوها و تنظیم بهتر برنامه درمان کمک می‌کند.
به‌طور کلی، تعداد دفعات چک کردن قند خون به عوامل زیر بستگی دارد:
- کنترل قند خون: اگر A1C شما بالاتر از حد مطلوب است، ممکن است لازم باشد قند خون را بیشتر کنترل کنید تا برنامه درمانی دقیق‌تری تنظیم شود.
- نوع دارو: مصرف داروهای متعدد یا انسولین، نیاز به پایش مکرر قند خون را افزایش می‌دهد، زیرا تنظیم دوز بر اساس نتایج قند خون ضروری است.
- عادات سبک زندگی: تغییرات جدید در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی نیازمند کنترل بیشتر قند خون برای ارزیابی تأثیر این تغییرات است.
قبل از هر ویزیت، چند دقیقه وقت بگذارید و سوالات خود را یادداشت کنید. یک دفترچه یا گوشی همراه داشته باشید تا نکات مهمی را که پزشک بیان می‌کند ثبت کرده و بعداً مرور کنید.
۲. محدوده هدف قند خون من چقدر باید باشد؟
محدوده ایده‌آل قند خون (قند خون هدف) برای هر فرد متفاوت است و به سن، وضعیت سلامت و وجود بیماری‌های دیگر بستگی دارد. این اهداف برای همه یکسان نیستند. پزشک می‌تواند محدوده‌ای ایمن و واقع‌بینانه را برای شما مشخص کند و در مواقع لازم آن را تغییر دهد.
۳. اگر قند خونم خیلی بالا رفت چه کار کنم؟
بالا رفتن قند خون در بیماران دیابتی طبیعی است، اما باید بدانید چگونه با آن برخورد کنید. از پزشک خود درباره روش‌های کوتاه‌مدت برای کاهش قند خون و جلوگیری از تکرار آن بپرسید.
روش‌های مقابله می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- محاسبه دوز اصلاحی انسولین (برای افراد استفاده‌کننده از انسولین)
- شروع یک داروی جدید
- پیاده‌روی بعد از غذا برای مصرف گلوکز اضافی
- اعمال تغییرات سبک زندگی با کمک تیم درمان
همچنین لازم است علائم قند خون بالا، زمان آزمایش کتون‌ها و مواردی که نیاز به مراقبت پزشکی دارد را با پزشک بررسی کنید.
۴. آیا باید از داروهایی مانند Ozempic، Mounjaro یا مهارکننده‌های SGLT2 استفاده کنم؟
از پزشک بپرسید که آیا داروهای آگونیست گیرنده GLP-1 مانند Ozempic یا Mounjaro و یا مهارکننده‌های SGLT2 مانند امپاگلیفلوزین (Jardiance) و داپاگلیفلوزین (Farxiga) برای شما مناسب هستند یا خیر. این داروها با کمک به کلیه‌ها در دفع گلوکز اضافی از طریق ادرار عمل می‌کنند و ممکن است به کاهش وزن و سلامت قلب و عروق کمک کنند.
توجه داشته باشین این داروها برای همه مناسب نیستند. مثلا افرادی که سابقه خانوادگی یا شخصی سرطان تیروئید مدولاری، نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد یا پانکراتیت دارند و همچنین زنان باردار یا شیرده، نباید از GLP-1 استفاده کنند یا مهارکننده‌های SGLT2 برای افرادی که عفونت‌های قارچی تناسلی مکرر دارند توصیه نمی‌شوند.
۵. از کجا بفهمم داروهایم مؤثر هستند؟
در ویزیت دوره‌ای، پزشک برای ارزیابی اثربخشی داروها، به نتایج A1C، گزارش‌های سنسور پایش قند خون CGM، یادداشت‌های روزانه قند خون و عوارض جانبی توجه می‌کند.
سنسور پایش مداوم قند خون CGM
خرید آنلاین سنسور سایبایونیکس - SIBIONICS GS1
از پزشک بپرسید هر چند وقت یک‌بار باید برنامه دارویی‌تان بازبینی شود و چه علائمی نشان می‌دهد که نیاز به تغییر درمان دارید. گاهی تغییرات کوچک در دوز یا نوع دارو می‌تواند نتایج بزرگی داشته باشد.
۶. آیا رژیم غذایی‌ام مناسب است؟
هیچ رژیم واحدی برای تمام بیماران مبتلا به دیابت وجود ندارد، اما انتخاب‌های غذایی نقش مهمی در کنترل قند خون دارند. به طور کلی مصرف غذاهای کم‌فرآوری شده، پروتئین‌های کم‌چرب (ماهی های کم چرب و حبوبات)، غلات کامل و میوه‌ها و سبزیجات توصیه می‌شود.
از پزشک یا متخصص تغذیه بخواهید نظر خود را درباره رژیم فعلی شما، میان‌وعده‌ها یا الگوهای غذایی‌تان ارائه دهد. دریافت راهنمایی می‌تواند به شما کمک کند با حفظ تعادل همچنان از غذاهای مورد علاقه‌تان لذت ببرید.
نیازی نیست خود را محدود به یک رژیم خشک و خسته‌کننده کنید. تغییر عادات غذایی پس از تشخیص دیابت به معنای حذف کامل غذاهای لذیذ نیست.
۷. در هنگام بیماری چگونه تغییرات قندم را مدیریت کنم؟
در دوران بیماری، سطح قند خون ممکن است نوسان کند زیرا معمولاً مصرف غذا و مایعات تغییر می‌کند. از پزشک درباره دفعات اندازه‌گیری قند خون، ادامه یا توقف داروها، مواد غذایی مناسب و زمان تماس با پزشک راهنمایی بگیرید.
آنفلوآنزا یا حتی یک مسمومیت ساده می‌تواند تأثیر زیادی بر تغییرات قند خون داشته باشد.
برنامه‌ای از پیش برای روزهای بیماری تنظیم کنید که شامل داروهای بدون نسخه مجاز و روش‌های پایش علائم هشداردهنده مانند کتون‌ها یا کم‌آبی باشد.
۸. آیا واکسیناسیون‌های من کامل است؟
افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بالاتر عفونت‌هایی مانند آنفلوآنزا، کووید-۱۹، ذات‌الریه و هپاتیت B هستند. واکسیناسیون به‌موقع می‌تواند از ابتلا به عوارض جدی جلوگیری کند.
۹. آیا نیاز به مراجعه به متخصصان دیگر دارم؟
دیابت نوع دو و نوع یک می‌تواند بر اندام‌های مختلفی مانند چشم‌ها، اعصاب، قلب و کلیه تأثیر بگذارد. به عنوام مثال توصیه می‌شود افراد مبتلا به دیابت نوع دو حداقل سالی یک‌بار برای غربالگری رتینوپاتی دیابتی به چشم‌پزشک مراجعه کنند. این عارضه در مراحل اولیه بدون علامت است، اما اگر درمان نشود می‌تواند منجر به از دست رفتن بینایی شود.
پزشک ممکن است توصیه کند که به متخصصان دیگر مانند قلب و عروق، کلیه یا متخصص پا مراجعه کنید. همکاری با یک متخصص آموزش و مراقبت دیابت نیز می‌تواند برای حمایت روزانه و عملی بسیار مفید باشد.
۱۰. ورزش چه نقشی در مدیریت دیابت دارد؟
فعالیت بدنی فواید متعددی دارد: کمک به مدیریت وزن، کاهش فشار خون، کاهش LDL، بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم بهتر قند خون. اگر در حال حاضر ورزش می‌کنید، از پزشک درباره نیاز به تغییر دارو یا رژیم غذایی در زمان ورزش سوال کنید. اگر تازه‌کار هستید، درباره تمرینات ایمن و مؤثر مشورت بگیرید.
یک پیاده‌روی ساده هم می‌تواند تأثیرگذار باشد و نیازی به برنامه پیچیده نیست. تیم درمانی شما می‌تواند اهداف واقع‌بینانه و برنامه متناسب با سبک زندگی شما طراحی کند و راهنمایی‌های لازم برای پیشگیری از افت قند خون در حین یا پس از ورزش را ارائه دهد.
بهترین ورزش‌ها برای مدیریت دیابت 🏊🏻🏋🏻♂️🧘🏻♀️
برای هر ملاقات با پزشک، سوالات مشخص و هدفمند آماده کنید تا از زمان و مشاوره بیشترین بهره را ببرید. همکاری نزدیک با پزشک برای طراحی یک برنامه مدیریت دیابت شخصی‌سازی‌شده، شامل اهداف قند خون، داروها، رژیم غذایی و فعالیت بدنی، کلید موفقیت است.
رعایت رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش به‌طور منظم می‌تواند به کنترل بهتر قند خون کمک کرده و از بروز عوارض جلوگیری کند. در این میان استفاده از سنسور سی جی ام یا دستگاه تست قند بدون خون‌گیری می‌تواند مسیر پایش مداوم سطح قند را در کنار حفظ ارتباط باز و شفاف با پزشک، به‌ویژه هنگام تغییر داروها یا مشاهده علائم جدید، برای مدیریت مؤثر دیابت شما آسان کند.
برای اطلاع از قیمت سنسور قند خون CGM و شرایط استفاده از بیمه سنسور قند به سایت فریرطب مراجعه نمائید.
