دیابت تنها یک اختلال متابولیک نیست؛ این بیماری مزمن می‌تواند بسیاری از اندام‌ها و بافت‌های بدن را تحت‌تأثیر قرار دهد. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع یک یا دیابت نوع دو، علاوه بر نوسانات قند خون، با دردهای مفصلی، خشکی اندام‌ها و ضعف عضلانی مواجه می‌شوند، علائمی که گاهی کم اهمیت تلقی می‌شوند، اما در واقع نشان‌دهنده اثرات مزمن قند خون بالا بر بافت‌های پیوندی، ماهیچه‌ها و مفاصل هستند.
ارتباط دیابت با درد مفاصل
افزایش مداوم سطح قند خون یا هیپرگلیسمی مزمن می‌تواند به رگ‌های خونی کوچک و اعصاب محیطی آسیب برساند. این وضعیت که به آن نوروپاتی دیابتی گفته می‌شود، خون‌رسانی به عضلات و رباط‌ها را کاهش میدهد و بستر التهاب و سفتی مفاصل را فراهم می‌کند. علاوه بر این، مقاومت به انسولین و تغییرات هورمونی مرتبط با دیابت می‌توانند تولید پروتئین‌های ساختاری مانند کلاژن را مختل کنند که در نتیجه آن کاهش انعطاف مفاصل و ایجاد درد هنگام حرکت را شاهد خواهیم بود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند این عوارض در افرادی که کنترل قند خون ضعیفی دارند، سابقه طولانی دیابت دارند یا دچار عوارضی مانند رتینوپاتی دیابتی، نفروپاتی یا چاقی هستند، بسیار شایع‌تر می‌باشد.
1. محدودیت حرکت مفصل
در این وضعیت، مفاصل کوچک انگشتان به تدریج سفت و غیرقابل انعطاف می‌شوند. پوست روی انگشتان براق و ضخیم شده و بیمار قادر به فشردن کامل کف دستان خود نیست.
عامل اصلی این مشکل تجمع گلوکز در بافت‌های پیوندی و کاهش کشسانی تاندون‌هاست. برای مدیریت این عارضه، فیزیوتراپی منظم و کنترل دقیق قند خون اهمیت بالایی دارد.
امروزه استفاده از سنسور پایش قند خون (CGM) امکان پایش لحظه‌ای گلوکز را فراهم کرده و به کاهش نوسانات شدید قند کمک می‌کند. این فناوری نیاز به استفاده مکرر از گلوکومتر (دستگاه قند خون) و سوراخ‌کردن انگشت برای خونگیری یا تست قند با نوار تست قند خون را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
2. شانه منجمد
شانه منجمد یکی از دردناک‌ترین مشکلات اسکلتی در افراد مبتلا به دیابت به شمار می‌رود. در این وضعیت، مفصل شانه بتدریج سفت شده و دامنه حرکت محدود می‌شود، به‌گونه‌ای که حتی انجام کارهای روزمره مانند پوشیدن لباس دشوار می‌گردد. این عارضه بیشتر در افراد میانسال مبتلا به دیابت نوع دو مشاهده می‌شود و معمولاً با التهاب مزمن در کپسول مفصل همراه است.
درمان شانه منجمد شامل فیزیوتراپی فشرده، تزریق استروئید و در موارد شدید، جراحی می‌باشد. علاوه بر این، پایش منظم قند خون با استفاده از سنسور دیابت سی جی ام (CGM) می‌تواند به کنترل سطح گلوکز و کاهش سرعت پیشرفت این عارضه کمک کند.
3. بیماری دوپویترن
این عارضه که در مردان مبتلا به دیابت شایع‌تر است، با ضخیم شدن بافت کف دست آغاز می‌شود و به مرور زمان باعث خم شدن انگشتان (اغلب انگشت حلقه و کوچک) به سمت کف دست می‌گردد؛ در این حالت صاف کردن آن‌ها بسیار سخت می‌شود.
علت دقیق ابتلا به این بیماری مشخص نیست، اما ترکیبی از تغییرات متابولیک، کاهش خون‌رسانی و رسوب پروتئین‌های غیرطبیعی در ایجاد آن نقش دارد. در مراحل اولیه، تزریق کورتون یا آنزیم کلاژناز می‌تواند مفید باشد، و در مراحل پیشرفته، جراحی برای آزادسازی تاندون‌ها لازم می‌شود.
کنترل دقیق قند، بهترین روش پیشگیری است؛ امری که با استفاده از سی جی ام قند خون یا همان سنسور قند (CGM) بسیار ساده‌تر و مؤثرتر از گذشته شده است.
4. انگشت ماشه‌ای
در این اختلال، تاندون انگشت هنگام خم شدن در محل غلاف خود گیر می‌کند و هنگام صاف شدن ناگهان آزاد شده و با ایجاد صدای «کلیک» و درد همراه با اختلال در عملکرد طبیعی دست همراه است.
افزایش طولانی مدت قند خون باعث التهاب و ضخیم شدن غلاف تاندون می‌شود. درمان معمول شامل آتل‌بندی، تزریق استروئید و در موارد شدید جراحی است. بسیاری از افراد گزارش می‌دهند که با کنترل دقیق قند خون، شدت علائم به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
5. سندرم تونل کارپ
فشار بر عصب میانی در ناحیه مچ دست باعث ایجاد گزگز، بی‌حسی و درد در انگشتان می‌شود. این علائم، اغلب در شب شدیدتر هستند و ممکن است خواب بیمار را مختل کنند.
درمان شامل استفاده از آتل، داروهای ضدالتهاب و در موارد شدید جراحی است. از آنجا که نوروپاتی دیابتی عامل اصلی ایجاد فشار بر عصب است، کنترل دقیق سطح گلوکز خون و کاهش التهاب سیستمیک اهمیت ویژه‌ای دارد. پایش مداوم قند خون با دستگاه قند خون بدون سوزن می‌تواند نوسانات گلوکز را کاهش داده و از آسیب عصبی پیشگیری کند.
6. هیپراستوز اسکلتی ایدیوپاتیک منتشر
در این اختلال، رباط‌های ستون فقرات و گاهی تاندون‌ها به تدریج سفت و آهکی می‌شوند، که باعث محدودیت حرکت و درد می‌گردد. این وضعیت در افراد مبتلا به دیابت نوع دو و دارای چاقی شکمی شایع‌تر است.
علائم این اختلال معمولا شامل سفتی صبحگاهی، کاهش دامنه حرکتی و درد در ناحیه پشت یا گردن است. درمان شامل داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی و اصلاح سبک زندگی است. فعالیت‌های منظم مانند شنا یا پیاده‌روی با کفش مناسب می‌توانند به کاهش درد و بهبود انعطاف مفاصل کمک کنند.
7. پوکی استخوان در دیابت
ابتلا به دیابت نوع یک و نوع دو می‌تواند منجر به کاهش توده استخوانی شود. انسولین نقش مهمی در رشد و حفظ تراکم استخوان دارد؛ بنابراین در صورت کمبود آن، استخوان‌ها ضعیف‌تر می‌شوند. افراد مبتلا به دیابت بارداری یا کسانی که از انسولین استفاده می‌کنند، باید مراقبت ویژه‌ای از سلامت استخوان‌های خود داشته باشند.
پیشگیری و کنترل این اختلال شامل ورزش‌های تحمل وزن، مصرف کافی ویتامین D و کنترل دقیق قند با استفاده از بهترین دستگاه تست قند خون یا سنسور قند خون (CGM) است. همچنین، بسیاری از بیمه‌‌گذارها بیمه دیابت را نیز در تعهدات خود قرار داده‌اند، در این شرایط بیمه سنسور قند خون با توجه به سن فرد مبتلا به دیابت، بخشی از هزینه‌های تجهیزات دیابت را پوشش خواهد داد، از این گذشته می‌توانید آزمایش‌ها و چکاپ‌های سلامتی و استخوانی خود را با تکیه بر بیمه‌ای که تحت پوشش آن هستید انجام بدهید.
8. تحلیل عضلانی
در افراد سالمند، کاهش تدریجی حجم و قدرت عضلانی طبیعی است، اما در افراد مبتلا به دیابت این روند سریع‌تر رخ میدهد. عوامل اصلی شامل کاهش خون‌رسانی، التهاب مزمن و کمبود پروتئین هستند که منجر به ضعف عضلات پا و افزایش احتمال زمین‌خوردن می‌شوند.
برای مقابله با این اختلال، ورزش مقاومتی و تمرینات وزنه‌ای سبک توصیه می‌شود. علاوه بر این، رعایت رژیم پروتئینی و کم‌کربوهیدرات و استفاده از سی جی ام قند خون (CGM) برای جلوگیری از افت ناگهانی قند در حین فعالیت بدنی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
9. دیابت بارداری و مفاصل
زنان مبتلا به دیابت بارداری ممکن است درد در زانو، لگن یا مچ دست را تجربه کنند. افزایش وزن و نوسانات قندt فشار اضافی بر مفاصل وارد می‌کنند. پایش روزانه قند با دستگاه قند خون رایج یا سنسور دیابت (دستگاه سایبایونیکس)، کنترل بهتر گلوکز را ممکن می‌سازد و از بروز عوارض برای مادر و جنین پیشگیری می‌کند.
علائم قند خون بالا و پایین که نباید نادیده گرفته شوند:
- علائم قند خون پایین (هیپوگلیسمی): لرزش و تپش قلب، عرق سرد، گرسنگی ناگهانی، گیجی یا تاری دید.
- علائم قند خون بالا (هیپرگلیسمی): تشنگی مفرط، تکرر ادرار، خستگی و خواب‌آلودگی، خشکی پوست و کاهش تمرکز.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً تست قند با دستگاه یا سنسور CGM انجام دهید و در صورت نیاز با پزشک مشورت کنید.
سنسور پایش مداوم قند خون CGM
خرید آنلاین سنسور سایبایونیکس - SIBIONICS GS1
نقش فناوری و بیمه در مدیریت دیابت
پیشرفت‌های فناوری، مدیریت دیابت را بسیار آسان‌تر کرده است. بیماران امروزی می‌توانند بدون نیاز به سوراخ کردن انگشت، با سنسور قند خون یا سنسور قند، وضعیت قند خود را به‌صورت لحظه‌ای مشاهده کنند. بسیاری از این دستگاه‌ها با اپلیکیشن‌های تلفن همراه همگام می‌شوند و نمودار تغییرات قند را نمایش می‌دهند.
از سوی دیگر، بیمه دیابت، بیمه سنسور در ایران در حال گسترش هستند و بخشی از هزینه‌های این تجهیزات نوین را پوشش می‌دهند. این حمایت‌ها بیماران را تشویق می‌کند تا کنترل دقیق‌تری بر قند خود داشته باشند و از بروز عوارضی مانند رتینوپاتی دیابتی و آسیب مفاصل جلوگیری کنند.
دیابت تأثیرعمیق‌تری از آنچه صرفاً با اندازه‌گیری قند خون سنجیده می‌شود، دارد و به تدریج می‌تواند بر استخوان‌ها، عضلات و مفاصل اثر می‌گذارد. با این حال، کنترل دقیق قند، استفاده از فناوری‌های نوین مانند سنسور CGM، رعایت تغذیه سالم و همکاری مستمر با پزشک و بیمه، می‌تواند زندگی فعال و بدون درد را ممکن سازد.
برای داشتن سلامت بهتر، روزانه قند خود را با دستگاه های تست قند خون رایج یا سنسورهای هوشمند بررسی کنید، در صورت بروز هرگونه درد یا سفتی مفصل، آن را جدی بگیرید. داشتن آگاهی و پیگیری مداوم، کلید حفظ توان حرکتی و کیفیت زندگی در دیابت است.
برای آگاهی کامل از عملکرد و مزایای سنسور پایش مداوم قند خون (CGM) می‌توانید به سایت فریرطب مراجعه کنید. همچنین با مطالعه بخش مربوط به بیمه سنسور قند خون، از شرایط بیمه سنسور قند خون مطلع خواهید شد و می‌توانید مدارک مورد نیاز برای استفاده از بیمه سنسور CGM را آماده کرده و با بیمه‌گذار خود هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.
