مقدمهای بر هورمون حیات بخش: انسولین، کلید انرژی بدن ما
انسولین یک هورمون ضروری است که توسط سلول های بتا در جزایر لانگرهانس پانکراس (لوزالمعده) تولید می شود. درک نقش حیاتی انسولین اولین قدم برای مقابله با باورهای اشتباه درباره انسولین است. وظیفه اصلی انسولین عمل کردن مانند یک “کلید” است که به گلوکز (قند حاصل از هضم غذا) اجازه می دهد از جریان خون به داخل سلول های بدن، به ویژه سلول های عضلانی و چربی، منتقل شود تا به عنوان انرژی مورد استفاده قرار گیرد. اگر این مکانیسم به درستی عمل نکند، گلوکز در خون تجمع یافته و منجر به وضعیت مزمن هایپرگلیسمی (قند خون بالا) می شود.
اختلال در عملکرد انسولین اساس بیماری دیابت است، اما انواع دیابت مکانیسم های متفاوتی دارند: در دیابت نوع ۱ که یک بیماری خود ایمنی محسوب می شود، سیستم ایمنی به اشتباه به سلول های تولید کننده انسولین حمله کرده و آن ها را از بین می برد، در نتیجه تولید انسولین متوقف می شود و فرد برای ادامه زندگی نیاز به تزریق انسولین دارد. در مقابل، دیابت نوع ۲ با مقاومت به انسولین آغاز می شود و به مرور زمان، پانکراس تحت فشار قرار گرفته و قادر به تولید مقدار کافی انسولین برای غلبه بر این مقاومت نیست.
باورهای رایج در مورد انسولین و اهمیت درک صحیح آنها
در دنیای دیابت، متأسفانه پیرامون تزریق انسولین، باورهای متعددی وجود دارد. درک این باورهای نادرست ضرووری است، زیرا ترس و عدم آگاهی، اغلب منجر به پدیده “ترس از انسولین” می شود. این ترس باعث می شود افراد مبتلا به دیابت، حتی زمانی که پزشک توصیه میکند، شروع تزریق انسولین را به تاخیر بیندازند.
تأخیر در شروع استفاده از انسولین، منجر به قرار گرفتن طولانی مدت بدن در معرض قند خون بالا می شود و این وضعیت به طور مستقیم به شدت بروز عوارض دیابت کمک می کند.
ریشه اصلی مقاومت روانی در برابر انسولین، پیوند نادرستی است که بین تزریق انسولین و وخامت غیرقابل برگشت دیابت در ذهن افراد وجود دارد. با این حال، حقیقت این است که انسولین یک هورمون طبیعی و حیاتی است؛ بنابراین، هدف از تزریق انسولین صرفاً بازگرداندن یک فرآیند طبیعی و ضروری به بدن است، نه افزودن یک داروی خطرناک یا تسلیم شدن در برابر دیابت.
باور اشتباه شماره 1: نیاز به انسولین یعنی شکست در مدیریت دیابت
یکی از مخرب ترین باورهای غلط انسولین این است که افرادی که باید انسولین تزریق کنند، در مدیریت دیابت خود شکست خورده اند، یا انسولین آخرین راه چاره برای جلوگیری از مرگ یا ابتلا به عوارض است. این تصور باعث ایجاد حس گناه و شرم در فرد مبتلا به دیابت می شود.
باور اشتباه شماره 2: انسولین یعنی عوارض بدتر و عمر کوتاه تر
بسیاری از افراد مبتلا به عوارض شدید دیابت که از انسولین استفاده می کردند،این تصور را به اشتباه دارند که انسولین عامل این عوارض بوده است، اما در حقیقت انسولین برای افزایش طول عمر و پیشگیری از ابتلا به عوارض است.
اینکه عوارضی مانند نارسایی کلیوی یا مشکلات بینایی در نهایت در برخی افراد مبتلا به دیابت ظاهر می شوند، اغلب به دلیل کنترل ضعیف قند خون برای مدت طولانی اتفاق می افتد. زمانی که فرد انسولین را شروع می کند، عوارضی که ریشه های بلند مدت دارند ممکن است خود را نشان دهند و فرد مبتلا به دیابت به اشتباه نتیجه می گیرد که انسولین باعث ابتلا به عوارض شده، در حالی که در واقع، تأخیر در شروع تزریق این هورمون حیات بخش، فرصت پیشرفت را به این عوارض داده است. مدیریت فشرده قند خون با انسولین، بهترین روش اثبات شده برای پیشگیری یا به تأخیر انداختن عوارض دیابت است.
با رویکردهای درمانی مدرن که مدیریت دقیق قند خون را با انسولین فراهم می کنند، افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ می توانند امید به زندگی تقریباً طبیعی داشته باشند. پیشرفت ها در دهه های اخیر، شکاف امید به زندگی را به شدت کاهش داده است.
باور اشتباه شماره 3: انسولین عامل نابینایی، قطع عضو و نارسایی کلیوی است.
همان طور که گفته شد، این عوارض نتیجه آسیب دیدن رگ های خونی و اعصاب به دلیل قرارگیری طولانی مدت در معرض قند خون بالا یا هایپرگلیسمی هستند. انسولین به عنوان هورمونی که قند خون را تنظیم می کند، ابزار اصلی برای محافظت از اندام ها در برابر آسیب های ناشی از قند بالا است.
باور اشتباه شماره 4: انسولین باعث افت قند خون شدید می شود.
اگرچه خطر هیپوگلیسمی یا افت قند خون با استفاده از انسولین وجود دارد، اما ترس از واکنش های شدید، نباید مانع از تزریق انسولین شود. این ترس یکی از باورهای نادرست درباره انسولین به شمار می آید که بزرگ نمایی شده است.
حقیقت این است که افت شدید قند خون قابل پیشگیری و درمان است. با آموزش صحیح در مورد علائم، تنظیم دقیق دوز انسولین و پایش منظم قند خون، می توان از بروز واکنش های خطرناک جلوگیری کرد.
باور اشتباه شماره 5: انسولین باعث افزایش وزن و چاقی میشود.
افزایش وزن اولیه که در بسیاری از افراد مبتلا به دیابت پس از شروع تزریق انسولین مشاهده می شود، یک واقعیت است، اما دلیل آن اغلب به اشتباه تفسیر میشود.
واقعیت این است هنگامی که دیابت کنترل نشده است، قند به دلیل عدم توانایی سلول ها در جذب آن، از طریق ادرار از بدن دفع میشود. این به معنای از دست رفتن کالری های ورودی است. هنگامی که تزریق انسولین شروع می شود، این هورمون به سلول ها اجازه میدهد تا گلوکز را جذب کرده و از آن استفاده کنند. انسولین همچنین باعث ذخیره سازی گلوکز در کبد به شکل گلیکوژن میشود.
باور اشتباه شماره 6: تزریق انسولین دردناک و وحشتناک است.
ترس از سوزن یا فوبیای سوزن یک مانع روانی رایج برای شروع تزریق انسولین است.
اما خوشبختانه، پیشرفت در فناوری ابزارهای تزریق، این نگرانی را تا حد زیادی برطرف کرده است. سوزن های انسولین امروزه بسیار نازک و کوتاه هستند و تزریق با قلمهای مدرن اغلب درد بسیار کمی دارد.
باور اشتباه شماره 7: انسولین اعتیاد آور است.
این باور که انسولین می تواند اعتیاد آور باشد، یک باور بسیار نادرست است. انسولین همان هورمونی است که بدن برای ادامه زندگی به آن نیاز دارد و به هیچ عنوان ماهیت اعتیاد آور ندارد.
باور اشتباه شماره 8: فردی که از انسولین استفاده میکند، نمیتواند زندگی عادی یا فعالی داشته باشد.
این تصور که وابستگی به انسولین به معنای یک زندگی محدود و بیانعطاف است، با واقعیت مدیریت دیابت مدرن در تضاد است.
انسولین به افراد مبتلا به دیابت این امکان را می دهد که دوزهای انسولین را بر اساس کربوهیدرات مصرفی خود تنظیم کنند. این سیستم به جای مجبور کردن فرد به پیروی از یک برنامه غذایی سخت، به او این اجازه را می دهد تا زمان و حجم وعده های غذایی خود را تنظیم کند. در واقع، افراد مبتلا به دیابت نه تنها میتوانند از غذاهای لذیذ لذت ببرند، بلکه ورزش و فعالیت بدنی بخش مهمی از مدیریت دیابت برای آن هاست. با ابزارهایی مانند شمارش کربوهیدرات ها و تنظیم دوزهای انسولین، کنترل قند خون در حین فعالیت های روزانه و ورزشی کاملاً امکان پذیر است.
چطور از سلامت انسولین مطمئن شویم؟
مدیریت تزریق انسولین در روزهای بیماری
یکی از حیاتی ترین حقایق درباره انسولین در دیابت، مربوط به مدیریت آن در روزهای بیماری است. بسیاری از افراد فکر می کنند در زمان بیماری، مانندزمان ابتلا به آنفولانزا یا عفونت، باید انسولین خود را قطع کنند، زیرا کمتر غذا می خورند. این یک اشتباه رایج و خطرناک است؛ زیرا در طول بیماری، بدن برای مقابله با عفونت، هورمون های استرس آزاد می کند که مقاومت به انسولین را افزایش داده و قند خون را بالا می برد.
قطع انسولین میتواند به سرعت منجر به بروز کتواسیدوز دیابتی (DKA) شود. توصیه میشود در روزهای بیماری برای تنظیم دوز دریافتی انسولین، حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
نتیجه گیری: پذیرش، نه شکست
تجزیه و تحلیل باورهای نادرست درباره انسولین نشان می دهد که مقاومت در برابر تزریق آن، بیشتر از آنکه ریشه در واقعیت های پزشکی داشته باشد، ناشی از ترس های روانی و اطلاعات اشتباه است. در واقع، تزریق انسولین نه تنها نشانه شکست، بلکه نمادی از مدیریت فعال و هوشمندانه یک بیماری پیشرونده است.
افرادی که تزریق انسولین را به تعویق می اندازند، به اشتباه خطر ابتلا به عوارض را افزایش می دهند؛ در حالی که انسولین مهم ترین ابزار برای دستیابی به کنترل دقیق قند خون و جلوگیری از آسیب های بلند مدت است. با پیشرفت های عظیم در فناوریهای تزریق و پایش قند، زندگی با انسولین از هر زمان دیگری انعطاف پذیرتر و ایمن تر شده است. پذیرش انسولین به معنای شکست نیست، بلکه قدمی قدرتمند برای تضمین یک زندگی سالم، فعال و طولانی مدت است.

