ورزش نقش بسیار مهمی در مدیریت انواع دیابت و بهبودکیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت دارد. مدیریت سطح قند خون قبل، بعد و زمان ورزش، یکی از رایج‌ترین چالش‌ها برای این افراد است. سطح قند خون در طول فعالیتهای ورزشی تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند زمان انجام تمرین، شدت و مدت زمان تمرین قرار دارد و ممکن است نوسانات قابل توجهی داشته باشد. این نگرانی برای افرادی که دیابت دارند بسیار طبیعی است، چرا که کاهش یا افزایش ناگهانی قند می‌تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد و سلامتی فرد مبتلا به دیابت را تهدید کند.
در سال‌های اخیر، فناوری‌ها و تکنولوژیهای نوین در کشورهای مختلف دنیا با عرضه محصولات جدید، به کمک افراد مبتلا به دیابت آمده و منجر به بهبود کیفیت زندگی، کاهش خطرات مربوط به نوسانات قند خون و کمک به مدیریت بهتر وضعیت قند خون آنها در تمام دنیا شده است. یکی از این فناوری‌ها که به طور خاص در زمینه مدیریت قند مورد توجه قرار گرفته است، سیستم های پایش مداوم قند یا CGM است که به طور قابل توجهی فرآیند مدیریت دیابت را آسان‌تر کرده اند.
CGM یا سنسور پایش مداوم قند خون با ارائه‌ی اطلاعات دقیق و لحظه‌ای درباره سطح قند این موقعیت را در اختیار افراد مبتلا به دیابت قرار می‌دهد که قبل از ورزش، در طول ورزش و یا پس از آن، نظارت دقیقی بر وضعیت قند خود داشته باشند. با استفاده ازCGM، دیگر نیازی به اندازه‌گیری قند خون با استفاده از دستگاه‌های رایج خانگی برای انجام ورزش نیست و افراد می‌توانند از طریق اپلیکیشن نصب شده روی تلفن همراه هوشمند خود در هر لحظه از وضعیت قند خود مطلع شوند. این سیستم به کنترل سطح قند ورزشکاران دیابتی کمک کرده و آن ها را از روند تاثیر ورزش روی سطح قندشان مطلع می‌کند که این امر منجر به بهبود رفتار و آگاهی فرد نسبت به میزان تزریق انسولین و مصرف مواد غذایی مختلف می‌شود.
سنسور CGM چیست و عملکرد آن به چه صورت است؟
این دستگاه به افراد مبتلا به انواع دیابت کمک می‌کند تا به شکل جامع‌تری سطح قند خود را پایش کرده و آن را در محدوده طبیعی (هدف) حفظ نمایند.
سیستم پایش مداوم قند (CGM) از یک سنسور کوچک تشکیل شده است، این سنسور در زیر پوست قرار می‌گیرد و به صورت مداوم و در طول شبانه‌روز سطح قند موجود در مایع میان‌بافتی (مایعی که در اطراف سلول‌ها قرار دارد) را اندازه‌گیری می‌کند. این اعداد اندازه گیری شده از طریق یک انتقال دهنده (ترنسمیتر) به یک گیرنده یا اپلیکیشن نصب شده روی تلفن همراه هوشمند ارسال می شود. این داده ها در فواصل زمانی منظم همراه با نمودارهای تحلیلی روی صفحه تلفن همراه نمایش داده می‌شوند و درنتیجه کاربر می‌تواند از الگوی تغییرات سطح قند خود مطلع شود. هم چنین فرد می‌تواند با بررسی این الگو ها که تغییرات سطح قند را حین تغذیه، خواب و فعالیتهای بدنی و ورزش نشان می‌دهند، در صورت مواجهه با نوسانات شدید، مدیریت بهتری در تصمیم گیری هایش داشته باشد . از طرفی پزشک نیز با تحلیل الگوی تغییرات قند، می تواند تصمیم های درمانی موثرتری از جمله در مورد تنظیم دوز انسولین اتخاذ نماید. اکثر انواع CGM، قابلیت ارسال آلارم دارند که افزایش یا کاهش سطح قند را به کاربر اطلاع داده و موقعیتی را فراهم می‌کنند تا فرد مبتلا به دیابت یا مراقبان او بتوانند به موقع سطح قند را به حالت طبیعی بازگردانده و از خطرات ناشی از افزایش یا کاهش شدید قند خون جلوگیری نمایند.
سنسور پایش مداوم قند خون CGM
خرید آنلاین سنسور سای بایونیکس - SIBIONICS GS1
سیستم های پایش مداوم قند چگونه به کنترل قند حین ورزش کمک می‌کنند؟
یکی از چالش هایی که افراد دیابتی خصوصا افراد مبتلا به نوع یک با آن رو به رو هستند، مدیریت سطح قند در طول فعالیت بدنی است. سنسور پایش مداوم قند (CGM) با ارائه‌ی داده های قند در فواصل زمانی منظم و الگوی تغییرات آن، به افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند تا از تاثیر مواد غذایی مختلف روی قندشان قبل، حین یا بعد از ورزش مطلع شوند و تصمیم گیری های آگاهانه تری در مورد نحوه‌ی تغذیه خود داشته باشند. هم چنین افراد کاربر با استفاده از آلارم دستگاه در مواقع هیپوگلیسمی (افت قند خون) یا هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) در اثر فعالیت های بدنی، می توانند این شرایط را مدیریت کرده و از خطرات ناشی از آن در امان باشند.
ورزشهای مختلف با شدت‌های متفاوت، می‌توانند تأثیرات گوناگونی روی سطح قند فرد مبتلا به دیابت داشته باشند. داده‌های CGM به افراد کمک می‌کنند تا این تغییرات را بهتر درک کنند و استراتژی‌های مدیریتی خود را با توجه به آنها تنظیم نمایند.
علاوه بر این، CGM یا سنسور قند خون بدون درد می‌تواند در نظارت بر سطح قند پس از ورزش نیز مفید باشد زیرا به شما کمک می‌کند بررسی کنید که بدن شما پس از پایان تمرین چگونه به فعالیت بدنی پاسخ می‌دهد. این داده ها به ویژه برای پیشگیری از هیپوگلیسمی تأخیری، اهمیت دارد. این عارضه اغلب پس از ورزشهای شدید یا طولانی‌مدت رخ می‌دهد.
ملاحظات تکمیلی برای استفاده از CGM در هنگام ورزش:
در برخی از انواع ورزش ها، استفاده ایمن و مؤثر از سنسورهای پایش مداوم قند (CGM) نیاز به ملاحظات ویژه‌ای دارد. این موضوع به خصوص در موقعیت‌هایی که اندازه‌گیری قند دشوار یا غیرممکن است، مانند شنا یا اسکی حائز اهمیت است. در ادامه به چند مثال از ورزش‌هایی که ممکن است استفاده از CGM در آنها چالش‌برانگیز باشد، اشاره می‌کنیم:
- ورزشهای رزمی یا تماسی مانند بوکس: هنگامی که چنین ورزش‌هایی را افراد انجام می‌دهند، باید توجه داشته باشند حسگر یا سنسور CGM در ناحیه‌ای از بدن قرار گیرد که احتمال وارد شدن ضربه به آن ناحیه کمتر باشد. برای جلوگیری از افتادن سنسور در حین انجام ورزشهای رزمی یا تماسی، حتما باید از چسب اضافی استفاده شود. اگر فردی به صورت منظم این نوع ورزش‌ها را انجام می‌دهد، سنسورهای قابل کاشت می تواند گزینه مناسب تری برای بررسی سطح قند باشند.
- شنا به مدت طولانی: اگر شنا جزو برنامه‌های ثابت فرد استفاده کننده از سیستم پایش مداوم قند به حساب می‌آید، استفاده از چسب اضافی سنسور برای جلوگیری از شل شدن چسب اصلی آن ضروری خواهد بود. هم چنین لازم است میزان، زمان و نوع کربوهیدرات مصرفی به دقت تنظیم شود تا حدالامکان از افت قند خون جلوگیری شده و یا در صورت احساس افت قند دسترسی به کربوهیدرات‌های مناسب وجود داشته باشد.
- اسکی و ورزشهای مشابه: سیستم‌های CGM در ارتفاعات نیز به خوبی قادر به اندازه‌گیری سطح قند هستند و هنگام انجام ورزش هایی از جمله اسکی، اسنوبورد و سایر ورزش‌هایی که در ارتفاعات انجام می‌شود، قابل استفاده می باشند. توجه داشته باشید که نیازهای تغذیه ای بدن در فعالیتهای ورزشی تغییر می کند و بنابراین ممکن است نیاز باشد به سیستم CGM خود توجه بیشتری داشته باشید. ضمنا با توجه به ضرورت اندازه گیری مداوم سطح قند در این شرایط، CGM ابزار مفید و کاربردی به حساب می‌آید.
با توجه به مزایایی که در ارتباط با استفاده از CGM عنوان شد بدیهی‌ست که این سیستم می‌تواند به مدیریت دیابت افراد مبتلا به دیابت، قبل، حین ورزش و پس از آن کمک کند. CGM شرایطی را برای شما فراهم می‌کند که تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته باشید و سطح قند خود را با وجود فعالیت بدنی در محدوده طبیعی (هدف) نگه دارید.
