دیابت چیست؟
دیابت بیماری متابولیکی و مزمنی می باشد که انواع مختلفی دارد. دیابت نوع یک، ناشی از یک واکنش خودایمنی بوده و در آن بدن به‌طور کامل توانایی تولید انسولین را از دست می‌دهد. دیابت نوع ۲، اغلب به دلیل سبک زندگی ناسالم، تغذیه نامناسب، افزایش وزن و بی تحرکی ایجاد می‌شود. دیابت نوع ۲ اغلب علائم مشخصی ندارد، اما در برخی افراد ممکن است با نشانه‌هایی همچون تشنگی بیش‌ازحد، گرسنگی مفرط، تکرر ادرار، خستگی، تاری دید یا عفونت‌های مکرر بروز کند. در این نوع دیابت مقاومت به انسولین وجود دارد و به مرور زمان، تولید انسولین نیز در بدن نیز کاهش می‌یابد. انسولین، هورمونی حیاتی برای انتقال قند خون به سلول‌ها است و از این طریق انرژی موردنیاز سلول ها را فراهم می‌کند. در انواع دیابت، این فرآیند مختل شده و قند در جریان خون تجمع می‌یابد که در صورت عدم کنترل، به اندام‌های مختلف بدن آسیب وارد می‌کند.
با این حال، این بیماری با مدیریت صحیح قابل‌کنترل بوده و می‌توان تا میزان قابل توجهی عوارض آن را کاهش داد. مدیریت دیابت با سبک زندگی سالم شامل تغذیه و فعالیت بدنی منظم، مدیریت صحیح قند خون و دارودرمانی امکان‌پذیر است.
برای مدیریت دیابت کافیست تا به صورت منظم در طول روز سطح قند خون خود را اندازی‌گیری کنید. استفاده از سیستم پایش مداوم قند خون (CGM) یکی از راهکارهای کاربردی در این زمینه است که به مبتلایان به دیابت توصیه می‌شود. سنسور CGM روی پوست بدن نصب می‌شود و به صورت بیست و چهارساعته و مداوم، سطح قند را اندازه‌گیری می‌کند و با ارسال گزارش‌های مکرر به اپلیکیشن نصب شده بر روی گوشی هوشمند فرد مبتلا به دیابت، او را از وضعیت قندش مطلع می‌سازد. به این ترتیب شما می‌توانید سطح قندتان را در محدوده هدف حفظ کنید و در صورت نوسان قند، آن را به سرعت به محدوده طبیعی بازگردانید.
از دیگر دستگاه‌هایی که کارکرد ساده‌ای دارند و سالهاست توسط افراد مبتلا به دیابت مورد استفاده قرار گرفته اند می‌توان به دستگاه تست قند خون رایج اشاره کرد. دستگاه تست قند خون دیجیتال از طریق خونگیری از نوک انگشت، سطح قند خون را اندازه گیری می‌کند و عدد قند خون را به شخص نمایش می‌دهد. دستگاه فری سنس یکی از موفق‌ترین و معتبرترین برندهای موجود در کشور است و شما می‌توانید با مراجعه به فروشگاه آنلاین فریر طب نسبت به خرید اینترنتی آن اقدام نمائید.
راهکار های مناسب برای حمایت از افراد مبتلا به دیابت
اگر یکی از عزیزان شما به دیابت مبتلا است، بزرگ‌ترین دغدغه او مدیریت سطح قند خون و پیشگیری از عوارض جدی این بیماری است. دیابت به مراقبت مداوم و برنامه‌ریزی دقیق نیاز دارد و شما می‌توانید با روش‌هایی ساده و درعین‌حال کاربردی به بهبود کیفیت زندگی او کمک کنید.
1. از سرزنش کردن بپرهیزید
مدیریت دیابت برای بسیاری از افراد فرآیندی چالش‌برانگیز است و عدم کنترل قند خون می‌تواند خطر عوارضی مانند سکته قلبی، سکته مغزی، آسیب عصبی، نارسایی کلیوی و مشکلات بینایی را افزایش دهد. با این وجود، سرزنش یا انتقاد از سبک زندگی بیمار به‌جای کمک، او را تحت فشار قرار می‌دهد و ممکن است باعث شود از شما فاصله بگیرد. در نتیجه سعی کنید با همدلی و احترام، فضایی حمایتی ایجاد کنید و با آرامش و منطق او را به سمت مدیریت صحیح قند خون هدایت نمائید.
2. تغذیه سالم را به یک عادت خانوادگی تبدیل کنید
برای افراد مبتلا به دیابت ، ایجاد تغییر در عادات غذایی ممکن است سخت باشد، اما برای کنترل قند خون و جلوگیری از عوارض، ضروری است. شما می‌توانید با همراهی او در جلسات مشاوره‌ی تغذیه یا کلاس‌های آموزشی به او کمک کنید که رژیم غذایی مناسب‌تری انتخاب کند.
مصرف نوشیدنی‌های قندی و غذاهای فرآوری‌شده را در وعده‌های غذایی کاهش دهید و به‌جای آن، مصرف غذاهای سالم و مناسب برای دیابت را امتحان کنید. وعده‌های غذایی متعادل مانند سبزیجات، غلات کامل، میوه، لبنیات کم‌چرب، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم می‌توانند به کنترل بهتر قند خون کمک کنند و از عوارض متعاقب آن جلوگیری نمایند.
3. در برنامه های آن ها مشارکت کنید
یکی از مؤثرترین روش‌های حمایت از فرد مبتلا به دیابت، ایجاد یک سبک زندگی مشترک است. به‌جای نظارت بر انتخاب‌های او، در برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی، فعالیت‌های بدنی و اهداف سلامتی، همراه او باشید. این مشارکت نه‌تنها انگیزه او را برای پایبندی به برنامه‌ها افزایش می‌دهد، بلکه سلامت عمومی شما را نیز ارتقا می‌بخشد.
4. در گروه‌های حمایتی افراد مبتلا به دیابت مشارکت کنید
زندگی با دیابت، چه برای افرادی که به‌تازگی به آن مبتلا شده‌اند و چه برای اشخاصی که سال‌ها از ابتلایشان می‌گذرد، می‌تواند دشوار و خسته‌کننده باشد. افراد مبتلا گاهی به جایی برای بیان احساسات و تخلیه عواطفشان نیاز دارند. تشویق فرد به شرکت در گروه‌های حمایتی دیابت و همراهی با او در این جلسات، فرصتی عالی برای دریافت حمایت و یادگیری راهکارهایی برای مدیریت بهتر بیماری و کنار آمدن با احساساتش را فراهم می‌کند.
5. کمک‌های مشخص و مؤثر ارائه دهید
عبارت‌های کلی مانند «بگو چطور می‌توانم کمک کنم؟» اغلب برای فرد مبتلا به دیابت کاربردی نیستند. توصیه می‌شود پیشنهادهای دقیق و مشخصی به او ارائه دهید. به‌عنوان مثال، پیشنهاد کنید او را در ویزیت بعدی پزشکش همراهی کنید، داروهایش را از داروخانه تحویل بگیرید یا نکات مهم جلسات پزشکی را یادداشت نمائید. حضور شما در جلسات پزشکی علاوه بر این که به یادآوری اطلاعات کلیدی کمک می کند، فرصتی را نیز برای یادگیری بیشتر درباره دیابت فراهم می‌آورد. هرچه دانش شما درباره این بیماری بیشتر باشد، حمایت مؤثرتری را به عزیزتان ارائه خواهید داد.
6. به افت قند خون آن ها توجه داشته باشید
افراد مبتلا به دیابت ممکن است گاهی اوقات دچار افت قند خون شوند. این مسأله می‌تواند باعث ضعف، خستگی و یا پریشانی آن‌ها بشود. علائم افت قند خون را بشناسید و با او درباره نحوه مدیریت این شرایط صحبت کنید. اگر متوجه علائم غیرمعمول شدید، او را به بررسی سطح قند خونش تشویق کنید. همچنین بهتر است از قبل، راهکارهای لازم برای افزایش قند خون را برنامه‌ریزی کنید تا در صورت بروز مشکل، اقدامات لازم به موقع انجام شود و سطح قند خون به حالت طبیعی بازگردد.
7. به فعالیت بدنی مشترک بپردازید
ورزش منظم یکی از مهم‌ترین بخش‌های مدیریت دیابت است. فعالیت بدنی نه‌تنها به کنترل بهتر قند خون کمک می‌کند، بلکه کاهش وزن و بهبود انرژی را نیز به دنبال دارد. پیشنهاد دهید که همراه ورزشی او باشید و فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که هر دو از آن لذت ببرید. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و یا حتی ورزش‌های ساده خانگی می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند.
سعی کنید در اغلب روزهای هفته به صورت منظم حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. این زمان را می‌توانید به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید؛ مثلاً سه بار پیاده‌روی ۱۰ دقیقه‌ای بعد از وعده‌های غذایی. انتخاب فعالیت‌های لذت‌بخش، پایبندی به برنامه ورزشی را آسان‌تر می‌کند.
8. نگرش مثبت را حفظ کنید
تشخیص دیابت برای بسیاری از افراد ناخوشایند است و اطلاع از خطرات احتمالی آن می‌تواند ذهن بیمار را درگیر کند. با این وجود، هنگام گفتگو با فرد مبتلا به دیابت، سعی کنید مثبت‌اندیش باشید و از ارائه داستان‌های منفی پرهیز نمائید. واقعیت این است که مدیریت صحیح دیابت می‌تواند حجم بالایی از عوارض این بیماری را کاهش بدهد و در برخی موارد موجب بهبود فرد مبتلا به دیابت گردد. بنابراین همراه با پزشک راهکارهایی را مرور کنید که به مدیریت هرچه صحیح‌تر و دقیق‌تر سطح قند منتهی می‌شود.
9. بپذیرید که نگرانی طبیعی است
زندگی با یک بیماری مزمن همچون دیابت می‌تواند نگرانی‌هایی را برای فرد مبتلا به این بیماری و اطرافیانش ایجاد کند. از مسائل مالی تا تغییرات احساسی و نگرانی درباره عوارض احتمالی آینده، همه می‌توانند استرس‌زا باشند.
پذیرفتن این نگرانی‌ها اولین گام برای ارائه‌ی حمایت مؤثر است. افراد مبتلا باید همواره تغذیه خود را کنترل کنند، سطح قند خونشان را به‌طور منظم بررسی کنند و داروهای خود را مصرف نمایند تا قند خونشان در محدوده هدف باقی بماند. آگاهی از این چالش‌ها به شما کمک می‌کند تا در کنار آن‌ها همراهی بهتری داشته باشید.
10. درباره بیماری اطلاعات کسب کنید
درک عمیق‌تر از دیابت و نحوه عملکرد آن می‌تواند کمک بزرگی باشد. باورهای نادرست بسیاری درباره دیابت وجود دارد، مانند این تصور که خوردن زیاد شیرینی باعث دیابت می‌شود یا ورزش برای افراد دیابتی خطرناک است. یادگیری اصول مدیریت دیابت، نحوه‌ی پیشگیری از شرایط اضطراری و شناخت علائم قند خون بالا یا پایین می‌تواند به شما کمک کند تا برای همراهی با عزیزتان آماده‌تر باشید.
11. به فرد مبتلا به دیابت در کنترل استرس کمک کنید
استرس می‌تواند کنترل دیابت را دشوارتر کند، زیرا باعث افزایش سطح قند خون می‌شود. شما می‌توانید با ایجاد یک محیط آرام و دلگرم‌کننده به کاهش استرس عزیزتان کمک کنید. پیشنهاد فعالیت‌های مشترکی مثل مدیتیشن، پیاده‌روی و یا حتی تماشای یک فیلم خوب می‌تواند راهی ساده اما مؤثر برای ایجاد آرامش باشد.
همچنین او را تشویق کنید که درباره احساسات خود صحبت کند. این گفتگوها می‌توانند فرصتی برای کاهش فشار روانی و تقویت روابط باشند.
12. تغییرات خلقی را درک کنید
نوسانات قند خون ممکن است باعث بروز تغییرات خلقی، اضطراب و یا تحریک‌پذیری شود. در چنین مواقعی، داشتن رویکردی آرام و حمایتگرانه می‌تواند به فرد کمک کند تا راحت‌تر با این وضعیت کنار بیاید.
حمایت از فردی که با دیابت زندگی می‌کند، فراتر از مدیریت قند خون است. مثبت‌اندیشی، یادگیری مداوم، ایجاد محیطی آرام و دلگرم‌کننده و توجه به جنبه‌های جسمی و روانی، همه می‌توانند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی او داشته باشند. این گام‌های کوچک شما، می‌تواند تغییرات ملموسی در زندگی فرد مبتلا به دیابت ایجاد کند و به مدیریت هرچه بهتر این بیماری منجر شود. با عشق و آگاهی، کنار آن‌ها بایستید و بدانید که هر قدم شما در این مسیر، ارزشمند است.
