افراد مبتلا به دیابت باید سطح قند خون خود را به طور منظم پایش کنند؛ اطلاع از نتایج دقیق قند خون این امکان را به شما می دهد تا بتوانید قند خون خود را به درستی مدیریت کنید. پایش منظم سطح قند همچنین میتواند به شما کمک کند تا از بروز بیماریهای دیگر که تحت تأثیر دیابت بروز میکنند و ممکن است چالشهایی را برای شما به همراه داشته باشند، پیشگیری نمائید. برخی از عوارض ناشی از دیابت عبارتند از:
- بیماریهای قلبی- عروقی
- سکته مغزی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- مشکلات بینائی
- بیماریهای کلیوی
- مشکلات پوستی
پایبندی به حفظ قند خون و HbA1c در محدوده هدف، میتواند اثر قابل توجهی در وضعیت سلامت افراد مبتلا به دیابت نوع یک یا دیابت نوع دو داشته باشد و احتمال بروز عوارض را کاهش دهد.
انواع روش های اندازه گیری قند
از آنجاییکه افراد مبتلا به دیابت باید سطح قند خون خود را به طور منظم اندازه گیری کنند، روشهای مختلفی برای انجام این کار وجود دارد، از جمله:
1. گلوکومترها
دستگاه تست قند خون یا همان گلوکومتر، یک دستگاه قابل حمل است که فرد مبتلا به دیابت میتواند سطح قند خون مویرگی خود را اندازهگیری کند. دسترسی به نمونه خون در انواع مختلف گلوکومترها به روشهای متفاوتی صورت میگیرد:
- نوک انگشت: در این روش ابتدا نوار تست قند خون را از جهت درست، داخل دستگاه گلوکومتر قرار دهید. پس از روشن شدن دستگاه، نمونه خون را با کمک قلم لنست که به یک سوزن تیز مجهز است، گرفته و آن را در مجاورت نوار تست قند خون قرار دهید. گلوکومترها میزان قند موجود در خون را اندازهگیری کرده و عدد قند خون شما را در مدت زمان کوتاهی به شما نشان میدهد. برخی دستگاهها این قابلیت را دارند که میانگین قند خون شما را در طول یک دوره زمانی مشخص، نشان دهند و نمودارهایی از نتایج اعداد قبلی قند خون را در اختیارتان بگذارند. دستگاه قند فریسنس جزو دستگاههایی است که با تکیه بر قابلیتهای کاربردی، شما را از داشتن دفترچه قند و ثبت دستی نتایج قند بینیاز میکند و با ارائهی نمودارها و گزارش های تحلیلی از داده های قند، به بهبود مدیریت قند خون کمک میکند. .
- سایر نقاط بدن: دستگاههای جدیدتر به شما این امکان را میدهند که نقاط دیگری به غیر از نوک انگشت، مانند بازو، ساعد، قاعده شست و ران را تست کنید. لازم به ذکر است که سطح قند خون در نوک انگشتان، تغییرات را سریعتر از سایر نقاط بدن نشان میدهد. این امر بویژه در زمانهایی مانند بعد از غذا یا بعد از ورزش، که نوسانات شدید قند را تجربه میکنید و قند خون شما به سرعت در حال تغییر است اهمیت پیدا میکند. هم چنین توصیه میشود زمانی که به افت قند خون یا هایپوگلایسمی (علائم قند خون پائین) دچار شدهاید، قند خون را از نوک انگشت تست کنید، زیرا تست قند خون در این ناحیه به مراتب دقیقتر است و میتواند عدد واقعی قند را در لحظه در اختیارتان قرار بدهد، تا اقدامات لازم برای بازگرداندن سطح قند به محدوده هدف را انجام دهید.
2. سنسور پایش قند خون (CGM)
این دستگاهها که به سنسور قند خون نیز معروف اند میزان قند موجود در مایع میانبافتی بدن را اندازهگیری میکنند. سنسور سی جی ام میتواند به صورت 24 ساعته و مداوم، در طول شبانه روز، عدد قندتان را ثبت کرده و نتایج را از طریق ارسال به اپلیکیشن مربوط به سنسور که روی تلفن همراهتان نصب شده، در اختیارتان قرار بدهد.
آزمایشهای مرتبط با دیابت
پزشک شما ممکن است توصیه کند که برای پایش مدیریت دیابت خود آزمایش هایی را انجام دهید. این آزمایش ها عبارتند از:
- آزمایش قند خون ناشتا: برای انجام این آزمایش توصیه میگردد به مدت 8 الی 12 ساعت ناشتا باشید. در این آزمایش نمونه خون وریدی شما در آزمایشگاه به صورت دقیق بررسی خواهد شد و عدد آن در برگه جواب آزمایش به اطلاع شما خواهد رسید.
- آزمایش تحمل گلوکز: این آزمایش پاسخ بدن شما به مصرف قند را اندازهگیری میکند. برای انجام این آزمایش، شما باید یک محلول گلوکز شربتی حاوی ۷۵ گرم قند را بنوشید. سپس در فواصل یک و دو ساعته از شما نمونه خون گرفته میشود تا پاسخ بدن شما به قند مصرفی مشخص شود.
- HbA1c : در این آزمایش، میانگین قند خون در طول یک دوره زمانی سه ماهه با اخذ نمونه از خون وریدی شما تخمین زده میشود.
چه زمان هایی باید قند خون خود را اندازی گیری کنید؟
با توجه به وضعیت دیابت شما و تشخیص پزشک، ممکن است لازم باشد چندین بار در روز قند خون خود را چک کنید، مانند قبل از غذا یا ورزش، بعد از غذا، هنگام خواب، قبل از رانندگی و یا هر زمانی که علائم قند خون پائین یا علائم قند خون بالا را احساس میکنید. با توجه به اینکه علائم نوسانات قند خون ممکن است در هر فرد به صورت متفاوت بروز کند، لازم است از پزشک خود بپرسید که هر چند وقت یکبار و در چه زمانی، باید قند خون خود را چک کنید.
چه عواملی بر نتایج تست قند خون تأثیر میگذارند؟
برخی شرایط خاص، مانند کمخونی یا نقرس، میتواند بر سطح قند خون شما تأثیر بگذارد. سایر شرایطی که میتوانند در نتایج قند خون شما اثر گذار باشند، عبارتند از:
- آب و هوای گرم یا مرطوب
- ارتفاع بالا
- کمآبی بدن
- عفونت یا سایر بیماریها
- استرس
- غذاها
- برخی داروها
- کیفیت پایین خواب
- تمیز نبودن دست ها
چه زمانی باید در مورد وضعیت قند خون خود با پزشک تماس بگیرید؟
محدودهی هدف قند خون خود از پزشک بپرسید و برنامهای برای نحوه مدیریت قند خون بالا یا پایین و زمان ویزیت با پزشک خود تنظیم کنید. علائم قند خون بالا یا پایین را بشناسید و به صورت کامل از اقداماتی که در شرایط اضطراری باید صورت بگیرند تا قند خون به محدوده هدف و طبیعی بازگردد مطلع باشید.
چگونه نتایج آزمایش و تست قند خون را ثبت کنید؟
نتایج تمامی آزمایشهای خود را آرشیو کنید و سابقه هرگونه آزمایش خون، آزمایش ادرار یا تست کتون که انجام میدهید را ثبت کنید. دستگاه تست قند خون فریسنس ، مجهز به اسکن تحلیلی قند خون است و شما میتوانید دادههای قند خون خود را در قالب گزارش ها و نمودارهای تحلیلی در اپلیکیشن مربوط به دستگاه مشاهده کنید. ثبت سوابق آزمایش، به شما کمک میکند تا با مشورت پزشک، تغییرات لازم را در برنامه غذایی، دارو یا برنامه ورزشی خود اعمال کنید. توصیه میشود، مدارک پزشکی خود را هر بار که به پزشک مراجعه میکنید، به همراه داشته باشید.
استفاده از تکنولوژيهای جدید مانند سنسور پایش قند بدون خون یا همان سنسور دیابت (CGM)، میتواند دسترسی به گزارش های قند را برایتان سادهتر کند، به گونهای که همواره به گزارش های جامع از قندهای پیشین خود دسترسی داشته باشید. بررسی این گزارش ها پزشک را در جریان وضعیت دقیق قند شما قرار میدهد و میتواند با ارائه راهکارهای صحیح و تنظیم دوز دارو و انسولین به بهبود مدیریت دیابت شما کمک کند.
سوالات متداول درباره تست قند خون
- سطح قند خون شما در صورت ابتلا به دیابت چقدر باید باشد؟ سطوح قند خون هدف از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پزشک، محدوده مناسب را با توجه به سن، سبک زندگی و سایر شرایط پزشکی شما تعیین میکند. محدوده هدف قند شما ممکن است با افزایش سن و یا تغییر سایر عوامل، تغییر کند. به طور کلی، در بیشتر بزرگسالان (به غیر از زنان باردار) باید قند قبل از غذا در محدوده ۸۰-۱۳۰ میلیگرم در دسیلیتر و قند ۱ تا ۲ ساعت پس از شروع غذا کمتر از ۱۸۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد.
- در صورت ابتلا به دیابت نوع دو، هرچند وقت یکبار باید قند خون خود را اندازه گیری کرد؟ تعداد دفعات اندازه گیری قند خون توسط پزشک تعیین میشود. به طورکلی، توصیه میشود که قند خون ناشتا، قند قبل و دوساعت بعد از غذا، قند قبل و بعد از ورزش و قند قبل از خواب خود را چک کنید. توجه به این نکته حائز اهمیت میباشد که سطح قند خود را درهر زمانی که که علائم قند بالا یا پایین دارید، اندازه گیری کنید.
- محدوده طبیعی برای آزمایش قند خون چقدر است؟ محدوده طبیعی برای آزمایش قند خون ناشتا ۷۰ تا 100 میلیگرم در دسیلیتر است. آزمایش قند خون غیرناشتا نتایج متغیری با توجه به زمان آخرین وعده غذایی شما خواهد داد.
- آیا روشهای غیرتهاجمی اندازه گیری قند، دقیق هستند؟ محققان همچنان در حال بهبود روشهایی برای بررسی قند خون هستند که نیازی به گرفتن نمونه خون ندارند. از بهترین روشهایی که امروزه توسط متخصصین این حوزه پیشنهاد میشود استفاده از دستگاه قند خون بدون سوزن است که میتواند به عنوان یک سنسور قند خون ، سطح قند مایع میان بافتی بدن را در طول بیست و چهار ساعت شبانه روز به صورت مداوم اندازه بگیرد. این دستگاه در صورت بروز نوسانات شدید قند (قند خون بالا یا پائین)، با ارسال هشدار، فرد و مراقبان او را در جریان قرار میدهد تا قبل از بدخیم شدن شرایط، قند را به محدوده طبیعی بازگردانند و از بروز عوارض شدید جلوگیری کنند.
برای اطلاع از قابلیتها و خرید سنسور پایش قند خون و قیمت آن به فروشگاه آنلاین فریرطب مراجعه کنید، همچنین میتوانید جزئیات دقیق طرح بیمه دیابت و شرایط بیمه سنسور را در سایت فریر مطالعه کنید.