افراد مبتلا به دیابت که به انسولین نیاز دارند میبایست به صورت مرتب سطح گلوکز خون خود را چک کنند تا از دوز انسولینی که باید تزریق کنند مطلع بشوند. خود پایشی قند خون عنوانیست که به فرآیند سنجش قند خون اختصاص دادهاند. پایش مداوم قند خون در خانه، مدرسه، محل کار یا فضاهای دیگر توسط دستگاه سنجش قند خون صورت میگیرد. خود پایشی قند خون به افراد مبتلا به دیابت و کادر درمان کمک میکند تا از تغییراتی که در سطح گلوکز خون آنها در طول روز ایجاد میشود مطلع شوند و روند درمان را با توجه به این نوسانات تنظیم کنند.
تغذیه سالم
از موارد حائز اهمیت در مدیریت دیابت کسب اطلاعات مفید در مورد نوع مواد غذایی و بازه زمانی مصرف این خوراکیها در طول روز است، چراکه مواد غذایی متفاوت تأثیر متفاتی بر روی سطح گلوکز خون شما دارند. یک رژیم سالم و استاندارد که برای تمامی افراد مبتلا به دیابت تجویز میشود شامل کاهش میزان کالری مصرفی در صورت داشتن اضافه وزن است. حذف چربیهای اشباع شده نظیر (خامه، پنیر، کره و …) وجایگزینی آنها با چربیهای غیر اشباع ( آووکادو، آجیل، زیتون و روغنهای گیاهی) است. مصرف فیبرهای غذایی شامل میوه، سبزیجات، غلات کامل و اجتناب از دخانیات و مصرف بیش از حد الکل و شکر از جمله مواردیست که در این رژیم رعایت میشود. است.
فعالیت بدنی
فعالیت بدنی منظم برای کمک به کنترل سطح گلوکز خون ضروری است. ترکیب ورزشهای هوازی نظیر (دویدن، شنا، دوچرخهسواری) و تمرینات استقامتی و کاهش مدت زمان عدم تحرک، بیشترین تأثیر را در مدیرت دیابت داراست.
آمار
- اطلس دیابت IDF ویرایش دهم 2021 آخرین ارقام، اطلاعات و پیش بینیها را در مورد دیابت در سراسر جهان ارائه میدهد
- در سال 2021، تقریباً 537 میلیون بزرگسال (20 تا 79 سال) با دیابت زندگی میکنند
- پیشبینی میشود که تعداد کل افراد مبتلا به دیابت تا سال 2030 به 643 میلیون نفر و تا سال 2045 به 783 میلیون نفر افزایش یابد
- از هر چهار بزرگسال مبتلا به دیابت 3 نفر در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی میکنند
- به طور تقریبی 240 میلیون فرد بزرگسال مبتلا به دیابت وجود دارد که از هر دو نفر، دیابت یک نفر از آنها تشخیص داده نشده است.
- مرگ 6.7 میلیون نفر به دلیل ابتلا به دیابت گزارش شده
- در سال 2021 هزینهای بالغ بر 966 میلیارد دلار صرف هزینههای بهداشتی دیابت شده است. این رقم 9% از کل هزینههای اختصاص یافته به بزرگسالان است
- بیش از 1.2 میلیون کودک و نوجوان (0 تا 19 سال) با دیابت نوع 1 زندگی میکنند
- طبق آمار در بین 21 میلیون کودک متولد شده زنده، از هر شش کودک، یک کودک، تحت تأثیر دیابت بارداری قرار میگیرد
- 541 میلیون بزرگسال در معرض افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند
پیشگیری از دیابت نوع دو
اگرچه برخی عوامل بر پیشرفت دیابت نوع 2 تأثیر میگذارند اما اثرگذارترین آنها به سبک زندگی فرد مربوط است. این در حالیست که این عادتهای غلط برگرفته از زندگی شهری و مدرنیته هستند. مصرف غذاهای ناسالم و عدم تحرک از مخربترین عاداتیست که ابتلا به دیابت نوع 2 را تسریع میکند. مطالعات انجام شده در نقاط مختلف جهان نشان داده که اصلاح سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی میتواند ابتلا به دیابت نوع 2 را به تعویق بیندازد یا از بروز آن جلوگیری کند.
فدراسیون بین المللی دیابت انجام فعالیت بدنی را سه تا پنج روز در هفته و هر بار به مدت 30 تا 40 دقیقه توصیه میکند. این مسأله میتواند بیتحرکی ناشی از زندگی مدرن را تا حد قابل توجهی جبران کند.
مطالعات پیشگیری از دیابت نوع 2
شواهد زیادی از مطالعات انجام شده در ایالات متحده آمریکا، فنلاند، چین، هند و ژاپن وجود دارد که نشان میدهد تغییرات سبک زندگی (دستیابی به وزن ایدهآل و فعالیت بدنی متوسط) میتواند به پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد در معرض خطر کمک کند.
برای مثال در مطالعه پیشگیری از دیابت فنلاند (DPS) که به طور خاص تأثیر تغییر در سبک زندگی را در پیشگیری از دیابت نوع 2 در 522 نفر طی دو سال بررسی کرده است، گزارش شده که اثر مداخلاتی چون تغییر سبک زندگی، مشاوره فردی با تمرکز بر دستیابی و حفظ وزن بدن سالم، کاهش مصرف چربی، افزایش مصرف فیبر و افزایش فعالیت بدنی، بروز دیابت نوع 2 را در این گروه نسبت به گروهی که هیچ تغییری در سبک زندگی خود ایجاد نکردند به کمتر از نصف رسانده است.
توصیه های فدراسیون بین المللی دیابت در مورد رژیم غذایی سالم برای عموم مردم:
- نوشیدن آب، قهوه یا چای به جای آب میوه، نوشابه یا سایر نوشیدنیهای حاوی شیرین کنندههایی نظیر شکر
- مصرف حداقل سه وعده سبزیجات در روز، از جمله سبزیجات برگ سبز
- مصرف حداکثر سه وعده میوه تازه به صورت روزانه
- انتخاب آجیل، یک برش میوه تازه یا ماست بدون شیرین کننده برای میان وعده
- محدود کردن مصرف الکل به حداکثر دو نوشیدنی استاندارد در روز
- انتخاب تکه های بدون چربی گوشت سفید، مرغ یا غذاهای دریایی به جای گوشت قرمز یا محصولات فرآوری شده
- انتخاب کره بادام زمینی به جای شکلات یا مربا
- انتخاب نان، برنج یا ماکارونی سبوس دار به جای نان ، برنج یا ماکارونی سفید
- انتخاب چربیهای غیر اشباع (روغن زیتون، روغن کانولا، روغن ذرت یا روغن آفتابگردان) به جای چربیهای اشباع شده (کره، روغن حیوانی، روغن نارگیل یا روغن پالم)
مصرف غذاهای با قند بالا به ویژه نوشیدنیهای شیرین شده با قند به عنوان یک تهدید جدی جهت خطر ابتلا به دیابت نوع 2 شناخته میشود.
در این راستا سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیههای جدیدی را برای محدود کردن مصرف قند صادر کرده است و فدراسیون بینالمللی دیابت به صورت کامل از این توصیهها حمایت میکند. این سازمان در واکنش به توصیههای سازمان بهداشت جهانی، چهارچوب اقدام فدراسیون بینالمللی دیابت در مورد قند را منتشر کرده است.