دیابت نوع یک با ماهیتی خودایمنی و سیر بالینی نسبتاً سریع، یکی از پیچیده‌ترین اختلالات متابولیک در کودکان و بزرگسالان محسوب می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی بروز کند، اما تشخیص آن در دوران کودکی، به‌ویژه در مراحل اولیه، نقشی حیاتی در پیشگیری از عوارض حاد ایفا می‌کند.
در این بیماری، سلول‌های بتای پانکراس که مسئول تولید هورمون انسولین هستند، به‌طور تدریجی توسط سیستم ایمنی هدف قرار گرفته و تخریب می‌شوند. انسولین، هورمونی کلیدی برای انتقال قند از جریان خون به داخل سلول‌ها است و اختلال در تولید یا عملکرد آن منجر به تجمع قند در خون می‌شود. این وضعیت به‌مرور باعث بروز کم‌آبی، خستگی مزمن و در صورت عدم کنترل، آسیب‌های جدی به اعصاب محیطی، شبکیه چشم، کلیه‌ها و سیستم قلبی-عروقی می‌گردد. با این‌حال، تشخیص اولیه بیماری اغلب با چالش‌هایی همراه است، زیرا علائم اولیه دیابت نوع یک در کودکان می‌تواند با نشانه‌های شایع عفونت‌های ویروسی مانند آنفلوآنزا یا گاستروانتریت اشتباه گرفته شود.
چالش‌های تشخیص و تأخیر در مداخله
یکی از اصلی‌ترین موانع در تشخیص به‌موقع دیابت نوع یک در کودکان، شباهت علائم اولیه این بیماری با مشکلات رایج دوران کودکی است. علائمی مانند تشنگی شدید، تکرر ادرار، کاهش وزن ناگهانی و بی‌حالی می‌توانند در زمینه‌های بالینی مختلفی، ظاهر شوند و در نتیجه توسط والدین یا حتی کادر درمان نادیده گرفته شوند.
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، نشان داد که تقریباً یک چهارم کودکان در زمان تشخیص دیابت نوع یک، دچار هیپرگلیسمی شدید همراه با کتوز هستند. این وضعیت، که اغلب به‌دلیل تشخیص دیرهنگام رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به بروز کتواسیدوز دیابتی (DKA) و حتی کما گردد.
مرزبندی میان دیابت نوع یک و نوع دو در کودکان
در حالی که دیابت نوع یک عمدتاً با شروع ناگهانی و علائم حاد همراه است، دیابت نوع دو سیر تدریجی‌تری دارد و معمولاً در معاینات دوره‌ای به‌صورت تصادفی شناسایی می‌شود. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) هشدار می‌دهد که دیابت نوع یک می‌تواند طی چند هفته تا چند ماه بروز و گاهی در کودکان به سرعت پیشرفت کند. در مقابل، دیابت نوع دو اغلب فاقد علائم اولیه واضح است و با فاکتورهای خطری همچون اضافه وزن و سابقه خانوادگی مرتبط می‌باشد.
همپوشانی علائم در دیابت نوع یک و دو می‌تواند باعث اشتباه در تشخیص شود. خستگی، درد عضلانی و تغییرات خلقی که والدین معمولاً آن‌ها را به رشد طبیعی یا استرس‌های روزمره نسبت می‌دهند، ممکن است در واقع نشانگرهای متابولیک هشداردهنده‌ای باشند. در این میان بسیاری از والدین تنها متوجه «تغییراتی مبهم» در وضعیت جسمی یا رفتاری فرزند خود می‌شوند، اما این نشانه‌ها را با بیماری جدی مرتبط نمی‌دانند، امری که تأخیر در تشخیص را محتمل‌تر می‌سازد.
در این مقاله، با تمرکز بر علائم هشداردهنده و نشانه‌های بالینی دیابت نوع یک در کودکان، مکانیسم‌های آسیب‌شناختی در سطح سلولی، اهمیت تشخیص زودهنگام و پیامدهای بالقوه تأخیر در درمان، همچنین ابزارهای مراقبتی نوین و تکنولوژی‌هایی مانند سنسور پایش مداوم قند (CGM) که در مدیریت این بیماری مؤثر هستند، به‌صورت جامع و کاربردی بحث خواهد شد. هدف آن است که والدین، مراقبان و حتی متخصصان عمومی با درکی دقیق از نحوه بروز علائم و تفاوت‌های کلیدی میان دیابت نوع یک و دو، آمادگی بیشتری برای مداخله فوری و ارجاع به متخصص غدد درون‌ریز کودکان داشته باشند.
علائم بالینی اولیه دیابت نوع یک در کودکان
تشخیص زودهنگام دیابت نوع یک در کودکان، مستلزم آگاهی دقیق از علائم اولیه و تغییرات رفتاری یا جسمی غیرعادی است. بسیاری از این علائم در مراحل آغازین بیماری بروز می‌کنند و در صورت نادیده‌گرفتن، ممکن است منجر به بروز عوارض حاد شوند. در ادامه، مهم‌ترین علائم قابل‌مشاهده در مراحل ابتدایی بیماری بررسی شده‌اند:
۱. تشنگی مفرط و تکرر ادرار
یکی از اولین و پایدارترین نشانه‌های افزایش قند خون در کودکان، افزایش محسوس نیاز به نوشیدن مایعات (پلی‌دیپسی) و تکرر ادرار (پلی‌اوری) است. والدین ممکن است متوجه شوند که کودکشان به‌طور غیرعادی آب یا نوشیدنی مصرف می‌کند و دفعات مراجعه به سرویس بهداشتی افزایش یافته است. این وضعیت ناشی از تلاش کلیه‌ها برای دفع قند اضافی از طریق ادرار و همراه آن از دست دادن مایعات است.
۲. کاهش وزن ناگهانی با وجود تغذیه کافی
در شرایطی که انسولین کافی برای ورود قند به سلول‌ها وجود ندارد، بدن برای تولید انرژی به تجزیه ذخایر چربی و پروتئین عضلات روی می‌آورد. این فرآیند باعث کاهش وزن سریع و غیرمنتظره در کودکان می‌شود، حتی اگر اشتها و میزان دریافت غذا طبیعی یا افزایش‌یافته باشد. این کاهش وزن بدون رژیم غذایی، زنگ خطری جدی در زمینه اختلالات متابولیک محسوب می‌شود.
۳. خستگی مزمن، بی‌حالی و اختلال در تمرکز
عدم ورود قند به سلول‌های مغز و عضلات، منجر به کاهش انرژی قابل استفاده برای عملکردهای حیاتی بدن می‌گردد. در نتیجه، کودک ممکن است احساس ضعف، بی‌حالی، گیجی ذهنی و کاهش تمرکز را تجربه کند. والدین و آموزگاران ممکن است متوجه افت عملکرد تحصیلی، کاهش سطح مشارکت در فعالیت‌های فیزیکی یا کناره‌گیری کودک از فعالیت‌های اجتماعی شوند.
۴. تاری دید و تغییرات خلقی
افزایش سطح قند می‌تواند موجب تغییر در فشار مایعات در عدسی چشم شده و منجر به تاری دید گردد. هم‌زمان، نوسانات قند خون تأثیراتی بر عملکرد مغز و نواحی تنظیم‌کننده خلق و خوی می‌گذارند و در کودکان می‌توانند خود را به‌صورت تحریک‌پذیری، زودرنجی یا تغییرات خلق‌وخوی غیرقابل‌توجیه نشان دهند.
۵. زخم‌های دیرترمیم و عفونت‌های مکرر
در کودکان مبتلا به دیابت کنترل‌نشده، سیستم ایمنی، تضعیف شده و به‌دنبال آن، فرآیند التیام زخم‌ها کندتر می‌شود. همچنین، مستعد عفونت‌های قارچی و باکتریایی، به‌ویژه در پوست و دستگاه ادراری می‌گردند. بروز مکرر این عفونت‌ها، خصوصاً زمانی که با درمان‌های معمولی بهبودی حاصل نمی‌شود، می‌تواند نشانه هشداردهنده‌ای از دیابت تشخیص‌داده نشده باشد.
نشانه‌های خاموش و اغلب نادیده‌گرفته‌شده دیابت نوع یک در کودکان
علاوه بر علائم کلاسیک، برخی نشانه‌ها وجود دارند که به دلیل بروز تدریجی یا شباهت به اختلالات معمول دوران کودکی، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. شناخت این علائم برای افزایش دقت در غربالگری بالینی و حساسیت والدین اهمیت دارد:
۱. شب‌ادراری در کودکان
بازگشت شب‌ادراری در کودکانی که قبلاً کنترل مثانه را فراگرفته‌اند، می‌تواند نشانه‌ای از افزایش تولید ادرار ناشی از هیپرگلیسمی باشد. این علامت اغلب به اشتباه به استرس، اضطراب یا عوامل روانی نسبت داده می‌شود.
۲. اشتیاق غیرعادی به شیرینی یا احساس گرسنگی شدید
در شرایطی که قند در دسترس سلول‌ها قرار نمی‌گیرد، بدن با ارسال سیگنال‌های مکرر گرسنگی، تلاش می‌کند کمبود انرژی را جبران کند. نتیجه آن، افزایش اشتها، اشتیاق غیرقابل کنترل به مواد قندی، یا گرسنگی مفرط حتی پس از وعده غذایی کامل است.
۳. خشکی پوست و خارش
ادرار بیش‌ازحد ناشی از دفع گلوکز و مایعات بدن، موجب کم‌آبی سیستماتیک و به دنبال آن خشکی و تحریک‌پذیری پوست می‌شود. این عارضه معمولاً با شرایط محیطی مانند هوای خشک یا آلرژی فصلی اشتباه گرفته می‌شود، اما در صورت تداوم، نیازمند بررسی متابولیک است.
۴. آکانتوزیس نیگریکانس (تیره شدن موضعی پوست)
وجود لکه‌های مخملی و تیره‌رنگ در نواحی‌ای مانند گردن، زیر بغل یا کشاله ران ممکن است نشان‌دهنده مقاومت به انسولین باشد. این علامت بیشتر در دیابت نوع دو مشاهده می‌شود اما در برخی موارد از دیابت نوع یک با ویژگی‌های مشابه نیز گزارش شده است. متأسفانه، این علامت گاهی به‌اشتباه به آلودگی یا کثیفی پوست تعبیر می‌شود.
5. علائم گوارشی
تهوع، استفراغ و درد شکمی، به‌ویژه در مراحل ابتدایی دیابت نوع یک، از نشانه‌های نسبتاً شایع هستند. این علائم ممکن است به‌اشتباه با بیماری‌های گوارشی حاد یا ویروسی اشتباه گرفته شوند، در حالی که در زمینه کتواسیدوز دیابتی می‌توانند بسیار خطرناک باشند.
۶. تاری دید
افزایش قند خون موجب تغییر فشار اسمزی در عدسی چشم شده و منجر به تاری دید و اختلالات بینایی در کودکان می‌شود. این حالت می‌تواند با عدم تعادل، سردرد، یا کاهش تمرکز همراه باشد.
۷. بی‌حسی یا احساس سوزن‌سوزن شدن
نوروپاتی دیابتی، اگرچه معمولاً در مراحل پیشرفته بیماری دیده می‌شود، می‌تواند در برخی کودکان نیز به‌صورت بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن در اندام‌های انتهایی ظاهر شود. این حالت، به‌ویژه اگر همراه با خستگی، تشنگی و دیگر نشانه‌های ذکرشده باشد، نیازمند بررسی فوری است.
۸. زخم‌های دیرترمیم و عفونت‌های مکرر
در کودکان دیابتی، زخم‌ها و آسیب‌های پوستی یا بافت نرم معمولاً دیرتر از حالت عادی بهبود می‌یابند. این موضوع ناشی از کاهش جریان خون موضعی، نوروپاتی، و تضعیف پاسخ ایمنی است. عفونت‌های مکرر مجاری ادراری یا پوستی نیز در این دسته بیماران شایع‌تر است.
۹. بوی میوه‌ای از دهان
بوی غیرعادی و میوه‌ای از دهان کودک، که شبیه آدامس‌های طعم‌دار توصیف می‌شود، علامتی حیاتی از حضور کتون در بدن و آغاز کتواسیدوز دیابتی (DKA) است. این وضعیت در صورت عدم درمان فوری با مایعات داخل وریدی و انسولین می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد.
اهمیت تشخیص به‌موقع برای پیشگیری ازکتو اسیدوز دیابتی (DKA)
کتواسیدوز دیابتی یکی از عوارض تهدیدکننده حیات در دیابت نوع یک است که معمولاً در اثر افزایش قند شدید (هیپرگلیسمی) درمان‌نشده و کم‌آبی شدید بروز می‌کند. در این وضعیت، تولید کتون‌ها افزایش یافته و منجر به اسیدی‌شدن خون می‌شود. علائم DKA شامل تهوع، استفراغ، درد شکمی، بوی استون، تنفس عمیق و در موارد پیشرفته، کاهش سطح هوشیاری است. مداخله به‌موقع با تزریق مایعات و انسولین می‌تواند از پیشرفت این وضعیت جلوگیری کند.
دیابت نوع یک تنها به کودکان محدود نمی‌شود
هرچند دیابت نوع یک زمانی با عنوان «دیابت نوجوانان» شناخته می‌شد، اما امروزه مشخص شده است که این بیماری خودایمنی می‌تواند در هر سنی رخ دهد. شواهد اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد که بیش از نیمی از موارد جدید دیابت نوع یک، در افراد بزرگسال تشخیص داده می‌شود. این نکته نه‌تنها اهمیت غربالگری در تمامی گروه‌های سنی را برجسته می‌کند، بلکه تمایز دقیق میان انواع دیابت را نیز الزامی می‌سازد.
عوامل مؤثر در بروز دیابت نوع یک
اگرچه علت دقیق دیابت نوع یک هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است، اما فرضیه غالب بر آن است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز بیماری نقش دارد. یکی از نظریه‌های برجسته، نقش عفونت‌های ویروسی به‌عنوان محرک ایمنی، علیه سلول‌های بتای پانکراس است.
غربالگری ژنتیکی و عوامل خطر دیابت نوع یک در کودکان
غربالگری ژنتیکی و عوامل خطر دیابت نوع یک در کودکان
در خانواده‌هایی که سابقه ابتلا به دیابت نوع یک وجود دارد، به‌ویژه در صورت ابتلای خواهر یا برادر کودک، انجام آزمایش‌های غربالگری ژنتیکی می‌تواند در شناسایی احتمال بروز بیماری در آینده مفید باشد. این آزمایش‌ها معمولاً به بررسی وجود آنتی‌بادی‌های خودایمنی علیه انسولین، سلول‌های جزایر لانگرهانس پانکراس و آنزیم گلوتامیک‌اسید دکربوکسیلاز (GAD) می‌پردازند. سطح بالای این آنتی‌بادی‌ها نشان‌دهنده افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع یک در آینده است، اگرچه به‌تنهایی به معنای قطعیت در بروز بیماری نیست.
در صورتی که کودک در معرض خطر بالای ژنتیکی قرار دارد، والدین می‌توانند با پزشک متخصص مشورت کرده و درباره انجام این آزمایش‌ها تصمیم‌گیری کنند.
زندگی با دیابت نوع یک: آیا امکان یک زندگی عادی وجود دارد؟
با مدیریت صحیح و مداوم سطح قند خون، کودکان مبتلا به دیابت نوع یک می‌توانند از کیفیت زندگی مطلوب و امید به زندگی بالا برخوردار شوند.
امروزه با پیشرفت چشمگیر تکنولوژی‌های درمان دیابت، کیفیت زندگی افراد مبتلا بیش از هر زمان دیگری ارتقاء یافته است. کودکان مبتلا می‌توانند مانند همسالان خود مراحل تحصیلی را طی کنند، وارد دانشگاه شوند، شغل و حرفه‌ی مناسب داشته باشند، ازدواج کنند، خانواده تشکیل دهند، فعالیت‌های ورزشی انجام دهند و یک زندگی کامل و معنادار را تجربه کنند.
ابزارهای کمک‌کننده به مدیریت دیابت
در سال‌های اخیر، محصولات و تکنولوزی‌های متنوعی برای کمک به مدیریت مؤثر دیابت نوع یک در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان توسعه یافته‌اند:
روش‌های سنجش قند خون و تزریق انسولین
پس از تشخیص، بسیاری از کودکان یاد می‌گیرند تا چند بار در روز، پیش از هر وعده غذایی و در صورت نیاز، سطح قند خون خود را با گلوکومتر اندازه‌گیری کنند. هم‌زمان، آن‌ها آموزش می‌بینند که دوز مناسب انسولین را محاسبه کرده و با استفاده از سرنگ، ویال یا قلم‌های از پیش‌پُرشده، تزریق روزانه انسولین را انجام دهند .
سیستم پایش مداوم قند خون (CGM)
دستگاه مانیتورینگ قند خون یا سنسور CGM، که از اواسط دهه ۲۰۰۰ در دسترس قرار گرفته، قند خون را به‌طور لحظه‌ای و مداوم با استفاده از حسگری که زیر پوست قرار می‌گیرد، اندازه‌گیری می‌کند. برخلاف تست گیری از نوک انگشتان که تنها یک نقطه از زمان را نشان می‌دهد، سنسور تست قند خون CGM روند کلی تغییرات قند را نمایش داده و امکان پیشگیری از افت یا افزایش ناگهانی قند را فراهم می‌کند.
شایان ذکر است که انتخاب میان تکنولوژی‌های پیشرفته یا روش‌های سنتی‌تر مانند تست از نوک انگشتان و تزریق با سرنگ، باید با درنظر گرفتن شرایط فردی، ترجیحات بیمار و ارزیابی تیم درمانی انجام گیرد.
تأثیر بلندمدت دیابت کنترل‌نشده بر رشد و سلامت کودک
کنترل ضعیف دیابت نوع یک می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی بر سلامت جسمی و روانی کودک داشته باشد. از جمله عوارض بلندمدت دیابت می‌توان به اختلال در رشد فیزیکی، کاهش سطح انرژی، افت عملکرد تحصیلی، بروز زودرس نوروپاتی، آسیب‌های چشمی و افزایش خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی اشاره کرد. این تأثیرات بر کیفیت زندگی و توانمندی‌های اجتماعی-تحصیلی کودک تأثیر مستقیم دارند.
ضرورت تشخیص زودهنگام
تشخیص به‌موقع دیابت نوع یک، تأثیر بسزایی در کاهش بستری‌های بیمارستانی، جلوگیری از بروز کتواسیدوز دیابتی و تسهیل روند درمان دارد. آغاز سریع مداخلات درمانی شامل تنظیم دوز انسولین، اصلاح رژیم غذایی و آموزش خانواده، می‌تواند به کودک این امکان را دهد که زندگی سالم، فعال و هدفمندی را دنبال کند.
سنسور پایش مداوم قند خون CGM
خرید آنلاین سنسور سایبایونیکس - SIBIONICS GS1
گروه‌های پرخطر: چه کودکانی نیاز به غربالگری دارند؟
۱. کودکانی با سابقه خانوادگی دیابت
در صورت وجود دیابت نوع یک در والدین یا خواهر و برادر، غربالگری منظم از سن ۵ تا ۶ سالگی توصیه می‌شود، حتی اگر علائم بالینی مشخصی وجود نداشته باشد.
۲. کودکانی با اضافه‌وزن و سبک زندگی بی‌تحرک
افزایش شاخص توده بدنی(BMI)، تغذیه ناسالم، زمان طولانی استفاده از وسایل الکترونیکی و کاهش فعالیت بدنی از جمله عوامل خطر مؤثر در بروز دیابت در دوران کودکی هستند.
۳. دختران مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یا اختلالات هورمونی
اختلالاتی مانند بلوغ زودرس یا PCOS در نوجوانان دختر می‌تواند زمینه‌ساز مقاومت به انسولین و افزایش خطر اختلالات گلوکز در سنین پایین باشد.
۴. کودکانی با سابقه وزن غیرنرمال هنگام تولد
اگر کودک در زمان تولد وزن کم تر یا بیشتر از نرمال داشته باشد، در معرض خطر بیشتر ابتلا به دیابت در آینده قرار دارد. مراقبت تغذیه‌ای و پیگیری رشد در این کودکان ضروری است.
آزمایش‌های کلیدی برای تشخیص زودهنگام دیابت در کودکان
شناسایی دقیق و به موقع دیابت در مراحل اولیه، مستلزم بهره‌گیری از آزمون‌های بیوشیمیایی استاندارد و معتبر است. در ارزیابی کودکان مشکوک به دیابت، ترکیبی از آزمایش‌های خون، ادرار و در برخی موارد ارزیابی‌های هورمونی، برای تأیید تشخیص و تعیین نوع دیابت به کار گرفته می‌شود:
۱. آزمایش HbA1c
این آزمایش، میانگین سطح قند خون را در بازه زمانی سه ماه گذشته ارزیابی می‌کند و به عنوان استانداردی در تشخیص و پایش دیابت در کودکان و بزرگسالان شناخته می‌شود. سطوح بالاتر از 5/6 % معمولاً معیاری برای تشخیص دیابت محسوب می‌شوند، البته تفسیر نتایج باید با درنظر گرفتن سن، شرایط بالینی و عوامل زمینه‌ای انجام شود.
۲. قند خون ناشتا و تست تحمل گلوکز پس از غذا
اندازه‌گیری قند خون پس از حداقل ۸ ساعت ناشتایی و نیز دو ساعت پس از مصرف قند (در قالب وعده غذایی یا آزمون تحمل گلوکز) به شناسایی اختلالات تنظیم قند کمک می‌کند. این آزمایش‌ها برای تمایز میان پیش‌دیابت و دیابت بسیار مفید هستند.
۳. آنالیز ادرار برای قند و کتون
حضور قند یا کتون در ادرار می‌تواند نشان‌دهنده هیپرگلیسمی (افزایش شدید قند) کنترل‌نشده یا شروع کتواسیدوز دیابتی باشد. این آزمایش به‌ویژه در ارزیابی اورژانسی کودکان با علائم شدید اهمیت دارد.
۴. اندازه‌گیری سطح انسولین و پپتیدc-
در برخی موارد، برای تمایز بین دیابت نوع یک (با تخریب سلول‌های بتا) و دیابت نوع دو (با مقاومت به انسولین)، سنجش میزان انسولین خون و پپتیدc- مفید است. در دیابت نوع یک، سطح این شاخص‌ها معمولاً پایین یا صفر است، در حالی که در دیابت نوع دو، اغلب افزایش یافته‌اند.
پیامدهای چندوجهی دیابت کنترل‌نشده بر رشد، تحصیل و روان کودک
دیابت کنترل‌نشده نه‌تنها بر فیزیولوژی کودک تأثیرگذار است، بلکه آثار روانی، شناختی و اجتماعی قابل‌توجهی نیز به همراه دارد. در این بخش، اثرات چندوجهی دیابت بر زندگی کودک بررسی می‌شود:
1. اختلال در روند تحصیلی و افت عملکرد شناختی
کودکان دیابتی که بیماری آن‌ها هنوز تشخیص داده نشده یا به‌درستی مدیریت نمی‌شود، ممکن است دچار مشکلات تمرکزی، خستگی مفرط و افت عملکرد تحصیلی شوند. همچنین، مراجعات مکرر به مراکز درمانی و غیبت از مدرسه می‌تواند بر استمرار فرایند یادگیری تأثیر منفی بگذارد.
2. افزایش آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها
سطح بالای قند خون باعث تضعیف عملکرد سلول‌های ایمنی شده و خطر ابتلا به عفونت‌ها و طولانی شدن روند بهبود زخم‌ها را افزایش می‌دهد. کودکان دیابتی ممکن است به‌دفعات دچار بیماری‌های ویروسی یا باکتریایی شوند و نسبت به همسالان خود، دیرتر بهبود یابند.
3. پیامدهای روانی و کاهش اعتمادبه‌نفس
مدیریت یک بیماری مزمن مانند دیابت می‌تواند بار روانی قابل‌توجهی برای کودک و خانواده ایجاد کند. نوسانات خلقی، احساس اضطراب، انزوا و یا حس «متفاوت بودن» نسبت به همسالان ممکن است بر سلامت روان و رشد اجتماعی کودک تأثیرگذار باشد. حمایت‌های روانشناختی از همان مراحل اولیه تشخیص باید جزئی از برنامه درمانی باشد.
تشخیص به موقع دیابت نوع یک در کودکان، نه‌تنها احتمال بروز کتواسیدوز دیابتی و سایر عوارض متابولیک را کاهش می‌دهد، بلکه امکان مدیریت مؤثر و برخورداری از یک زندگی سالم و فعال را برای کودک فراهم می‌سازد. استفاده از آزمون‌های استاندارد، شناخت کامل علائم اولیه، ارزیابی عوامل خطر خانوادگی و رفتاری، و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین نظیر دستگاه دیابت سنج(CGM)، از ارکان حیاتی در مسیر کنترل بیماری و ارتقاء کیفیت زندگی کودکان مبتلا هستند.
