دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های متابولیکی است که برای نظام‌های سلامت در سراسر جهان به یک چالش جدی تبدیل شده است. این بیماری، که با افزایش پایدار سطح قند خون مشخص می‌شود، در صورت عدم کنترل مناسب، می‌تواند طیف وسیعی از عوارض از جمله بیماری‌های قلبی‌عروقی، نارسایی کلیوی، آسیب‌های عصبی (نوروپاتی دیابتی) و مشکلات بینایی را به همراه داشته باشد. با توجه به پیچیدگی این بیماری و تأثیرات گسترده آن بر سلامت عمومی، سازمان‌های بین‌المللی پیشرو مانند انجمن دیابت آمریکا (ADA)، فدراسیون بین‌المللی دیابت (IDF) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) به‌طور مستمر دستورالعمل‌های علمی را برای ارتقای استراتژی‌های تشخیص، پیشگیری و درمان دیابت منتشر می‌کنند.
انجمن دیابت آمریکا (ADA) به‌عنوان یکی از معتبرترین مراجع علمی در حوزه دیابت، سالانه مجموعه‌ای از “استانداردهای مراقبت از دیابت” را ارائه می‌دهد که جدیدترین یافته‌های علمی و مطالعات بالینی را در مدیریت این بیماری منعکس می‌کند. نسخه ۲۰۲۵ این دستورالعمل‌ها، با تأکید بر رویکردهای نوین و چندجانبه، تغییرات مهمی را در مدیریت دیابت نوع ۲، گسترش استفاده از سیستم‌های پایش مداوم قند خون (CGM)، بهره‌گیری از داروهای جدید برای محافظت از کلیه و قلب، و ارتقای روش‌های غربالگری دیابت نوع ۱ معرفی کرده است. این استانداردها، نه‌تنها راهنمایی دقیق و به‌روز را در اختیار پزشکان و متخصصان حوزه سلامت قرار می‌دهند، بلکه به افراد مبتلا به دیابت نیز کمک می‌کنند تا با استفاده از روش‌های مبتنی بر شواهد، کنترل بهتری بر وضعیت بیماری خود داشته باشند و خطر بروز عوارض جدی را کاهش دهند.
استفاده از دستگاه مانیتورینگ قند خون (CGM) در دیابت نوع ۲
سیستم پایش مداوم قند خون (Continuous Glucose Monitoring – CGM) یک تکنولوژی پیشرفته است که امکان بررسی مداوم تغییرات قند خون را بدون نیاز به خون‌گیری مکرر از سر انگشتان فراهم می‌کند. این سیستم شامل یک سنسور کوچک است که در زیر پوست (به طور معمول در ناحیه بازو یا شکم) قرار می‌گیرد و به‌طور پیوسته میزان قند را در مایع میان‌بافتی اندازه‌گیری می‌کند. داده‌های جمع‌آوری‌شده از طریق یک فرستنده بی‌سیم به تلفن همراه ارسال شده و نمودارهایی از نوسانات قند در طول شبانه‌روز را به فرد مبتلا به دیابت و مراقبان او ارائه می‌دهد. برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر سنسور CGM قادرند هشدارهایی برای افت یا افزایش شدید قند خون ارسال کرده و حتی به پمپ‌های هوشمند انسولین متصل شوند تا دوز انسولین را بهینه‌سازی کنند.
تا پیش از این، استفاده از دستگاه پایش 24 ساعته قند خون (CGM) عمدتاً برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و بیمارانی که انسولین تزریق می‌کنند، توصیه می‌شد. اما در استانداردهای مراقبت از دیابت ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا(ADA) ، این فناوری برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲، حتی آن‌هایی که انسولین مصرف نمی‌کنند، نیز توصیه شده است. این تغییر، بر مبنای شواهد علمی گسترده‌ای صورت گرفته که نشان می‌دهند پایش مداوم قند خون می‌تواند به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ در بهینه‌سازی مدیریت بیماری کمک کند، نوسانات قند خون را بهبود ببخشد و خطر عوارض ناشی از افزایش یا کاهش شدید قند خون را کاهش دهد.
تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از سنسور تست قند خون (CGM) در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌تواند باعث کاهش قابل‌توجه HbA1c، کاهش احتمال بستری شدن به دلیل هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی و پیشگیری از بروز عوارض متابولیک نظیر کتواسیدوز دیابتی (DKA) شود. علاوه بر این، CGM به افراد امکان می‌دهد تا تأثیر غذا، فعالیت بدنی و داروهای مصرفی را بر قند خون خود در زمان واقعی ارزیابی کرده و تصمیمات آگاهانه‌تری در مدیریت روزانه دیابت اتخاذ کنند.
سازمان دیابت آمریکا در دستورالعمل‌های خود تأکید کرده است که حتی استفاده متناوب از دستگاه سنجش قند خون (CGM)، چند بار در سال و به مدت دو هفته، می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره الگوهای تغییر قند خون را به افراد مبتلا به دیابت ارائه دهد و به بهبود استراتژی‌های درمانی آن‌ها کمک کند. این توصیه جدید نشان‌دهنده یک تغییر رویکرد اساسی در مدیریت دیابت نوع ۲ است که تمرکز بیشتری بر پیشگیری، پایش دقیق و مداخلات شخصی‌سازی‌شده دارد.
نقش داروهای GLP-1 و مهارکننده‌های SGLT-2 در بهبود سلامت کلیه و قلب در بیماران دیابتی
در سال‌های اخیر، داروهای جدیدی در مدیریت دیابت نوع ۲ معرفی شده‌اند که نه‌تنها به کنترل سطح قند خون کمک می‌کنند، بلکه اثرات محافظتی مهمی بر کلیه‌ها و قلب دارند.
در دستورالعمل‌های ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA) آگونیست‌های گیرنده GLP-1 و مهارکننده‌های SGLT-2 به‌عنوان درمان‌های توصیه شده برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی و کلیوی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ معرفی شده‌اند.
GLP-1 چیست و چگونه عمل می‌کند؟
آگونیست‌های گیرنده GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1 Receptor Agonists) گروهی از داروهای ضد دیابت هستند که با تقلید عملکرد هورمون GLP-1، ترشح انسولین را افزایش داده، تخلیه معده را کند کرده و اشتها را کاهش می‌دهند. این داروها علاوه بر کنترل قند خون، باعث کاهش وزن شده و اثرات محافظتی بر قلب و کلیه دارند.
برخی از داروهای معروف این گروه عبارتند از:
- تیرزپاتید (Mounjaro)
- سماگلوتاید (Ozempic, Rybelsus)
- دولاگلوتاید (Trulicity)
- لیراگلوتاید (Victoza, Saxenda)
در بازار ایران، داروی لیراگلوتاید با نام تجاری ویکتوزا (Victoza) موجود است و برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ و گاهی برای کاهش وزن تجویز می‌شود. اما سایر داروهای این گروه، ازجمله سماگلوتاید و تیرزپاتید، هنوز به‌صورت گسترده در ایران در دسترس نیستند.
مهارکننده‌های SGLT-2 و مکانیسم اثر آن‌ها
مهارکننده‌های SGLT-2 (Sodium-Glucose Cotransporter-2 Inhibitors) داروهایی هستند که از بازجذب قند در کلیه جلوگیری کرده و باعث دفع آن از طریق ادرار می‌شوند. این داروها نه‌تنها سطح قند خون را کاهش می‌دهند، بلکه فشار خون را بهبود می‌بخشند، عملکرد کلیه را حفظ کرده و خطر نارسایی قلبی را کم می‌کنند.
برخی از داروهای مهم این گروه شامل موارد زیر هستند:
- امپاگلیفلوزین (Jardiance)
- داپاگلیفلوزین (Farxiga, Forxiga)
- کاناگلیفلوزین (Invokana)
در بازار ایران، داپاگلیفلوزین با نام تجاری “فورگزیگا” (Forxiga) در دسترس است و برای کنترل دیابت نوع ۲ و همچنین درمان نارسایی قلبی استفاده می‌شود.
این داروها به چه دلیل توصیه شده‌اند؟
مطالعات نشان داده‌اند که داروهای GLP-1 وSGLT-2، علاوه بر کاهش سطح قند خون، تأثیرات قابل‌توجهی در کاهش خطر بیماری‌های قلبی و کلیوی دارند.
- سماگلوتاید (Ozempic) در مطالعات بالینی باعث کاهش سرعت پیشرفت بیماری کلیه و کاهش خطر مرگ ناشی از مشکلات کلیوی و قلبی در افراد دیابتی شده است.
- تیرزپاتید (Mounjaro) نشان داده است که می‌تواند به حفظ عملکرد کلیه و کاهش احتمال نارسایی قلبی در افراد دیابتی که در معرض خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی هستند، کمک کند.
- امپاگلیفلوزین (Jardiance)و داپاگلیفلوزین (Farxiga) نه‌تنها باعث دفع قند از طریق ادرار می‌شوند، بلکه به کاهش فشار داخل کلیه و محافظت از آن در برابر آسیب‌های ناشی از دیابت کمک می‌کنند.
به چه دلیل این داروها برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ توصیه نمی‌شوند؟
اگرچه برخی از پزشکان، داروهای GLP-1 و SGLT-2 را به‌صورت “off-label” برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ تجویز می‌کنند، اما طبق دستورالعمل های ADA برای سال ۲۰۲۵، به دلیل نبود شواهد کافی از ایمنی و اثربخشی، مصرف این داروها در این گروه از افراد توصیه نمی‌شود.
- مهارکننده‌های SGLT-2 ممکن است خطر کتواسیدوز دیابتی (DKA) را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ افزایش دهند، حتی زمانی که قند خون بیمار در محدوده طبیعی باشد.
- آگونیست‌های GLP-1 عمدتاً برای کاهش وزن و بهبود حساسیت به انسولین در دیابت نوع ۲ طراحی شده‌اند و در دیابت نوع ۱ تأثیر مستقیمی بر بهبود عملکرد سلول‌های بتای پانکراس ندارند.
اهمیت غربالگری زودهنگام برای تشخیص دیابت نوع ۱
دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی مزمن است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس را هدف قرار داده و تخریب می‌کند. این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما اغلب در دوران کودکی، نوجوانی و یا اوایل بزرگسالی تشخیص داده می‌شود. با پیشرفت این بیماری، بدن توانایی تولید انسولین را به طور کامل از دست می‌دهد که در نهایت منجر به افزایش شدید قند خون، وابستگی مادام‌العمر به انسولین و خطر عوارض متابولیکی جدی مانند کتواسیدوز دیابتی (DKA) می‌شود.
در دستورالعمل‌های به‌روزرسانی‌شده انجمن دیابت آمریکا (ADA) برای سال ۲۰۲۵، غربالگری زودهنگام دیابت نوع ۱ برای افرادی که در معرض خطر ژنتیکی بالاتری قرار دارند، توصیه شده است. این توصیه مبتنی بر شواهد علمی جدیدی است که نشان می‌دهند تشخیص مراحل اولیه بیماری و شروع درمان پیشگیرانه می‌تواند روند پیشرفت دیابت را کند کرده و حتی زمان شروع نیاز به انسولین‌درمانی را به تأخیر بیندازد.
غربالگری آنتی‌بادی، ابزاری کلیدی برای تشخیص زودهنگام
یکی از مهم‌ترین روش‌های غربالگری برای دیابت نوع ۱، آزمایش آنتی‌بادی‌های خودایمنی مرتبط با دیابت است. در این آزمایش، حضور آنتی‌بادی‌هایی که به سلول‌های تولیدکننده انسولین حمله می‌کنند، بررسی می‌شود. چهار نوع اصلی از این آنتی‌بادی‌ها شامل موارد زیر هستند:
- آنتی‌بادی علیه دکربوکسیلاز گلوتامیک اسید (GAD65)
- آنتی‌بادی علیه پروتئین تیروزین فسفاتاز (IA-2)
- آنتی‌بادی علیه انسولین (IAA)
- آنتی‌بادی علیه (ZnT8) حامل روی در سلول‌های بتا
وجود دو یا چند نوع از این آنتی‌بادی‌ها در خون، نشان‌دهنده افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ است، حتی اگر در آن زمان علائمی از بیماری وجود نداشته باشد.
چه افرادی باید تحت غربالگری دیابت نوع ۱ قرار بگیرند؟
بر اساس دستورالعمل‌های جدید ADA، غربالگری آنتی‌بادی برای گروه‌های پرخطر زیر توصیه می‌شود:
- افرادی که سابقه خانوادگی دیابت نوع ۱ دارند (مانند والدین یا خواهر و برادر مبتلا).
- کسانی که جهش‌های ژنتیکی مرتبط با دیابت نوع ۱ دارند.
- افراد مبتلا به سایر بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری سلیاک یا تیروئیدیت هاشیموتو که خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در آن‌ها بالاتر است.
تشخیص زودهنگام دیابت نوع ۱ چه مزایایی دارد؟
تشخیص زودهنگام دیابت نوع ۱ مزایای متعددی دارد، از جمله:
- جلوگیری از تشخیص های ناگهانی و شوک‌آور: بسیاری از موارد تشخیص دیابت نوع ۱ زمانی رخ می‌دهد که فرد دچار کتواسیدوز دیابتی (DKA) شده و در وضعیت اورژانسی به بیمارستان مراجعه می‌کند. غربالگری زودهنگام می‌تواند از وقوع این وضعیت بحرانی جلوگیری کند.
- امکان شروع درمان‌های جدید پیشگیرانه: یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های اخیر در این زمینه، داروی Tzield (teplizumab) است. این دارو، که در سال ۲۰۲۲ تأیید شد، می‌تواند پیشرفت بیماری را کند کرده و زمان نیاز به انسولین‌درمانی را تا چند سال به تأخیر بیندازد.
- آگاهی و آمادگی بیشتر بیماران و خانواده‌ها: افراد با آگاهی از احتمال ابتلا می‌توانند هرچه زودتر رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم و سبک زندگی سالم‌تر را در پیش بگیرند که این امر ممکن است روند بیماری را به تأخیر بیندازد.
دسترسی به آزمایش‌های غربالگری دیابت نوع ۱
افرادی که در معرض خطر بالای دیابت نوع ۱ هستند، می‌توانند آزمایش آنتی‌بادی را در مراکز پزشکی تخصصی، آزمایشگاه‌های بالینی و مطب پزشکان متخصص غدد انجام دهند.
پمپ انسولین هوشمند و نقش آن در مدیریت دیابت
استانداردهای مراقبت ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA) بر اهمیت استفاده از پمپ انسولین هوشمند تأکید کرده است. مطالعات نشان داده‌اند که این فناوری می‌تواند به‌عنوان یک روش ایمن و مؤثر برای مدیریت قند خون در افراد مبتلا به دیابت مورد استفاده قرار گیرد. این سیستم‌ها که به‌عنوان “پمپ‌های حلقه بسته” نیز شناخته می‌شوند، با یکپارچه‌سازی اطلاعات سنسور پایش مداوم قند خون (CGM) و الگوریتم‌های تنظیم دوز انسولین، به‌طور خودکار مقدار مناسب انسولین را برای بیمار تنظیم می‌کنند.
پمپ انسولین هوشمند چگونه کار می‌کند؟
پمپ انسولین هوشمند شامل سه بخش اصلی است:
- یک سنسور CGM که به‌طور مداوم سطح قند شخص را اندازه‌گیری می‌کند.
- یک پمپ انسولین که به بدن متصل است و دوزهای دقیق انسولین را تحویل می‌دهد.
- یک الگوریتم کنترل خودکار که بر اساس داده‌های دریافتی از CGM، مقدار انسولین موردنیاز را تنظیم کرده و تزریق می‌کند.
این سیستم می‌تواند به‌صورت خودکار میزان انسولین را بر اساس تغییرات قند خون تنظیم کند، در مواقع افت قند، تزریق انسولین را متوقف کند و هنگام افزایش سطح قند خون، مقدار موردنیاز را افزایش دهد. برخی از مدل‌های پیشرفته حتی به بیماران اجازه می‌دهند که پارامترهای درمانی خود را شخصی‌سازی کرده و از طریق اپلیکیشن‌های موبایل اطلاعات خود را مشاهده کنند.
اهمیت پمپ انسولین هوشمند در دستورالعمل‌های جدید ADA
تا پیش از این، بسیاری از پزشکان، پمپ‌های انسولین هوشمند تأییدشده را برای بیماران توصیه می‌کردند. اما استانداردهای مراقبت ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA) به پزشکان و تیم‌های پزشکی توصیه کرده است که با نحوه عملکرد پمپ‌های انسولین هوشمند آشنا شوند تا بتوانند بیماران را در استفاده صحیح از این تکنولوژی راهنمایی کنند.
مزایای پمپ انسولین هوشمند
- کاهش خطر هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی
- بهبود کنترل قند خون و کاهش نوسانات شدید
- افزایش انعطاف‌پذیری در رژیم درمانی دیابت
- کاهش نیاز به تزریق‌های مکرر انسولین
- بهینه‌سازی مصرف انسولین و کاهش بار تصمیم‌گیری برای بیمار
نقش داروهای مدیریت وزن در بهبود سلامت متابولیک افراد مبتلا به دیابت
مدیریت وزن یکی از شاخصه‌های کلیدی در کنترل دیابت نوع ۲ و بهبود سلامت متابولیک محسوب می‌شود. کاهش وزن می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کاهش مقاومت به انسولین، بهبود تنظیم قند خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی داشته باشد. در استانداردهای مراقبت ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA)، بر ادامه مصرف داروهای مدیریت وزن حتی پس از دستیابی به اهداف کاهش وزن تأکید شده است. این توصیه بر اساس شواهد علمی است که نشان می‌دهند قطع درمان دارویی اغلب منجر به بازگشت وزن و افزایش مجدد عوامل خطر متابولیک نظیر چاقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و مقاومت به انسولین می‌شود.
چرا مصرف مداوم داروهای مدیریت وزن توصیه می‌شود؟
تحقیقات نشان داده‌اند که افزایش وزن مجدد پس از قطع داروهای کاهش وزن می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت کلی بیمار داشته باشد. این موضوع به‌ویژه در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اضافه‌وزن و چاقی از عوامل اصلی پیشرفت بیماری و افزایش خطر عوارض ناشی از دیابت محسوب می‌شوند. برخی از دلایلی که ADA ادامه مصرف داروهای مدیریت وزن را توصیه کرده است، شامل موارد زیر است:
- پیشگیری از بازگشت وزن: مطالعات نشان داده‌اند که اکثر بیماران پس از قطع داروهای کاهش وزن، طی یک سال به صورت مجدد افزایش وزن پیدا می‌کنند. این افزایش وزن می‌تواند به افزایش قند خون، افزایش فشار خون و افزایش سطح چربی‌های خون منجر شود.
- حفظ اثرات مثبت بر متابولیسم: ادامه مصرف این داروها می‌تواند به کاهش مقاومت به انسولین، بهبود حساسیت سلول‌ها به انسولین و کاهش التهاب سیستمیک کمک کند.
- حفظ سلامت قلب و عروق: برخی از داروهای مدیریت وزن نظیر آگونیست‌های گیرنده GLP-1، علاوه بر کاهش وزن، کاهش خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی و بهبود عملکرد کلیه‌ها را نیز به همراه دارند.
ملاحظات مهم در مصرف داروهای مدیریت وزن
- این داروها باید تحت نظارت پزشک مصرف شوند، زیرا ممکن است عوارض جانبی نظیر تهوع، استفراغ، مشکلات گوارشی و تغییرات در اشتها داشته باشند.
- رژیم غذایی سالم و ورزش منظم همچنان باید بخش مهمی از استراتژی مدیریت وزن باشد.
- در صورتی که بیمار به هر دلیلی مجبور به قطع دارو شود، باید تحت نظر پزشک روند تدریجی کاهش مصرف را دنبال کند تا از بازگشت سریع وزن جلوگیری شود.
انجمن دیابت آمریکا (ADA) در استانداردهای مراقبت ۲۰۲۵، بر ضرورت پایش منظم‌تر بیماران تحت درمان‌های مدیریت وزن تأکید کرده است. بر اساس این دستورالعمل، فواصل ارزیابی‌های پزشکی این افراد از بررسی‌های سالانه به ارزیابی‌های سه‌ماهه کاهش یافته است. این تغییر به دلیل نگرانی‌های مربوط به عوارض احتمالی کاهش وزن سریع، از جمله سوءتغذیه و تغییرات متابولیکی نامطلوب اعمال شده است.
تغذیه و تأکید بر انتخاب‌های سالم و متعادل در استانداردهای مراقبت ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA)
تغذیه صحیح یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مدیریت دیابت و کنترل وزن است. استانداردهای مراقبت ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA) با گسترش دستورالعمل‌های تغذیه‌ای خود، رویکردی جامع‌تر را برای بهبود سلامت متابولیک افراد مبتلا به دیابت ارائه داده است. در این دستورالعمل، علاوه بر تأکید بر کنترل کالری مصرفی، بر انتخاب الگوهای غذایی که موجب پایداری سطح قند خون، کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب و عروق می‌شوند، تأکید شده است.
تأکید بر غذاهای غنی از مواد مغذی و کم‌کالری
یکی از تغییرات کلیدی در توصیه‌های جدید، تمرکز بر مصرف غذاهای طبیعی و غنی از مواد مغذی، اما کم‌کالری است. این رویکرد بر پایه تحقیقات علمی گسترده‌ای است که نشان می‌دهد کیفیت رژیم غذایی نقشی تعیین‌کننده در پیشگیری و مدیریت دیابت، بهبود حساسیت به انسولین و کاهش عوارض متابولیک دارد. برخی از گروه‌های غذایی توصیه‌شده در این دستورالعمل شامل موارد زیر هستند:
- میوه‌ها و سبزیجات تازه: فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های موجود در این مواد می‌توانند به کنترل سطح قند خون و کاهش التهاب کمک کنند.
- حبوبات و غلات کامل: منابعی عالی از فیبر و کربوهیدرات‌های پیچیده که جذب آهسته‌تری دارند و از نوسانات ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کنند.
- چربی‌های سالم: روغن زیتون، آجیل، آووکادو و دانه‌های روغنی که به بهبود سلامت قلب و عروق کمک می‌کنند.
- پروتئین‌های کم‌چرب: گوشت سفید، ماهی، تخم‌مرغ و منابع گیاهی پروتئین مانند سویا و عدس که برای حفظ توده عضلانی و کنترل وزن ضروری هستند.
کاهش مصرف شیرین‌کننده‌های غیرمغذی و جایگزینی آن با آب
یکی از تغییرات جدید در استانداردهای ADA سال ۲۰۲۵، کاهش توصیه مصرف شیرین‌کننده‌های غیرمغذی (مانند آسپارتام، ساخارین و سوکرالوز) و جایگزینی آن‌ها با آب به‌عنوان نوشیدنی اصلی است. اگرچه این شیرین‌کننده‌ها در کوتاه‌مدت می‌توانند به کاهش مصرف قند و کنترل کالری کمک کنند، اما مطالعات جدید نشان داده‌اند که مصرف طولانی‌مدت آن‌ها ممکن است بر متابولیسم بدن، ترکیب میکروبیوم روده و حتی اشتها تأثیر منفی بگذارد.
ADA همچنان تأکید می‌کند که افرادی که در مسیر کاهش مصرف قند و کنترل وزن خود هستند، مصرف متعادل و محدود شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌تواند جایگزین بهتری نسبت به نوشیدنی‌های قندی باشد. با این‌حال، توصیه کلی این است که افراد تا حد امکان آب، دمنوش‌های طبیعی بدون قند و سایر نوشیدنی‌های کم‌کالری و طبیعی را جایگزین نوشیدنی‌های حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی کنند.
راهنمای تغذیه برای روزه‌داری در افراد مبتلا به دیابت
یکی دیگر از تغییرات جدید در استانداردهای ADA سال ۲۰۲۵ ، ارائه‌ی راهنما و توصیه‌هایی به افراد مبتلا به دیابتی است که قصد دارند روزه‌داری مذهبی (مانند ماه رمضان) را رعایت کنند. به این منظور، ADA یک جدول غربالگری جدید معرفی کرده است که در آن یکسری فاکتورها مورد بررسی قرار می‌گیرد و از این طریق به پزشک کمک می‌کند قبل از شروع روزه داری، خطرات بالقوه ناشی از روزه‌داری برای افراد دیابتی به حداقل برسد و ایمن روزه بگیرند.
اهمیت غربالگری سلامت روان در مدیریت دیابت
دیابت نه‌تنها یک بیماری متابولیک، بلکه یک چالش روانی و احساسی مداوم برای بیماران، خانواده‌ها و مراقبان آن‌ها محسوب می‌شود. مدیریت روزانه این بیماری، شامل پایش مداوم قند خون، رعایت رژیم غذایی، مصرف داروها و کنترل عوارض، می‌تواند استرس و اضطراب مزمنی را به همراه داشته باشد. در برخی افراد، این فشارهای مداوم منجر به پریشانی دیابت، افسردگی یا اختلالات اضطرابی می‌شود که در صورت عدم شناسایی و درمان، می‌توانند کنترل قند خون را دشوارتر کرده و خطر عوارض بلندمدت را افزایش دهند.
بر همین اساس، استانداردهای مراقبتی ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA) بر لزوم غربالگری سلامت روان در افراد دیابتی تأکید کرده و پزشکان را ملزم به ارزیابی دوره‌ای سلامت روان بیماران کرده است. این دستورالعمل توصیه می‌کند که بیماران در هر ویزیت، از نظر اضطراب، افسردگی، پریشانی دیابت و اختلالات خوردن، به‌ویژه در بیمارانی که در معرض نوسانات شدید قند خون هستند، مورد ارزیابی قرار گیرند.
یکی از مشکلات رایج در افراد دیابتی، ترس از هیپوگلیسمی است که می‌تواند منجر به محدود کردن بیش از حد مصرف انسولین یا پرهیز از ورزش شود. چنین واکنش‌هایی، در درازمدت می‌توانند کنترل قند خون را مختل کنند و ریسک عوارض قلبی- عروقی و نوروپاتی را افزایش دهند. به همین دلیل، غربالگری سلامت روان در افراد مبتلا به دیابت نه‌تنها برای بهبود کیفیت زندگی آن‌ها، بلکه برای بهینه‌سازی درمان پزشکی نیز ضروری است.
علاوه بر مشاوره روان‌شناختی، استفاده از دستگاه اندازه‌گیری قند خون (CGM) نیز یکی از راهکارهای توصیه‌شده در این دستورالعمل است. CGM می‌تواند با کاهش نگرانی از نوسانات ناگهانی قند خون، به کاهش استرس روانی بیماران کمک کند. پزشکان و متخصصان سلامت روان، بسته به شرایط بیمار، ممکن است رفتاردرمانی شناختی یا سایر روش‌های درمانی را برای مدیریت اضطراب و افسردگی در افراد دیابتی پیشنهاد کنند.
تحول در استانداردهای مراقبت از دیابت در سال ۲۰۲۵
استانداردهای مراقبت ۲۰۲۵ انجمن دیابت آمریکا (ADA) با ارائه به‌روزرسانی‌های کلیدی در مدیریت دیابت، تحولی مهم در راهبردهای درمانی این بیماری ایجاد کرده است. این دستورالعمل‌ها فرا تر از کنترل قند خون رفته و به جنبه‌های متعددی از سلامت افراد دیابتی، از جمله سلامت قلب و کلیه، غربالگری زودهنگام، مدیریت وزن، سلامت روان، و بهینه‌سازی فناوری‌های پایش قند، پرداخته‌اند.
