سفر یکی از لازمه‌های زندگی مدرن است که به ما کمک می کند چند روزی از روتین زندگی همیشگی‌مان فاصله بگیریم، دغدغه‌های معمول را کنار بگذاریم و به ذهن و جسممان استراحت بدهیم.
در این مقاله قصد داریم مبتلایان به دیابت را با مهم‌ترین نیازها و اولویت‌هایشان در سفر آشنا کنیم و به سوالات مربوط به سفر آنها پاسخ دهیم تا به بهترین شکل ممکن از تعطیلات لذت ببرند. اگر شما هم به دیابت مبتلا هستید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چگونه به عنوان یک فرد مبتلا به دیابت برای سفر آماده شویم؟
ابتلا به دیابت نباید مانع آشنایی و ارتباط ما با جهان اطراف شود، اما باید توجه داشته باشیم که سفر برای افراد مبتلا به دیابت نیازمند یک برنامه‌ریزی اصولی و دقیق است.
بدون شک تغییر در سبک زندگی و عادت‌های روزمره یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی‌ست که ممکن است در طول سفر با آن ها رو به رو شویم. بنابراین لازم است برای رویارویی با شرایط جدید آمادگی های لازم را کسب کنیم. این تغییرات ممکن است تغییر در رژیم غذایی، فعالیت بدنی، محیط و شرایط آب و هوایی و حتی ساعات شبانه روز باشند. طبیعی‌ست که تمامی این موارد می‌توانند بر روی سطح قند خون ما اثرگذار بوده و چرخه خود مراقبتی ما را تحت تأثیر قرار دهند.
مواردی که می‌بایست در سفر همراه داشته باشیم:
- کارت شناسایی دیابت
- داروهای نسخه‌ای اضافه
- کارت بیمه درمانی یا بیمه مسافرتی
- قرص ها، انسولین و دیگر داروهای تزریقی
- سرنگ و سرسوزن برای تزریق انسولین
- تجهیزات لازم برای تزریق از طریق پمپ انسولین
- قلم‌انسولین اضافه (برای مواقعی که پمپ انسولین از کار می افتد)
- کارتریج و ویال انسولین برای پر کردن کارتریج
- دستگاه قند خون
- نوار تست قند خون
- قلم لنست
- باتری اضافه برای دستگاه تست قندخون
- پد الکلی
- ضدعفونی کننده های دست
- دستگاه سیستم پایش مداوم قند (CGM)
قبل از سفر چه اقداماتی انجام دهیم:
قبل از هرچیز مکانی که قرار است در آن مستقر شویم را انتخاب کنیم. این فضا ممکن است یک هتل چند ستاره باشد یا یک کلبه جنگلی یا حتی خانه اقوام و دوستان. از طریق جستجو در اینترنت یا منابع دیگر با موقعیت کلی مکان آشنا شویم و به این سوالات پاسخ دهیم:
- از چه طریق می‌توان به غذای سالم دسترسی داشت؟
- آیا فضایی برای ورزش و فعالیت بدنی وجود دارد؟
- فاصله نزدیک‌ترین بیمارستان به محل استقرار چقدر است؟
- آیا می‌توانیم در صورت نیاز به اورژانس یا فوریت‌های پزشکی دسترسی داشته باشیم؟
قبل از شروع سفر لازم است که با پزشک متخصص خود صحبت کنیم و مطمئن شویم که اوضاع دیابت ما تحت کنترل است. هم چنین از پزشک خود بخواهیم که در رابطه با موارد زیر توضیحاتی را به ما ارائه کند:
- چگونگی تنظیم دوز انسولین با توجه به شرایط آب و هوایی، ارتفاع و دماهای مختلف
- نحوه پذیرش نسخه توسط داروخانه در مقصد (مقصد شما می‌تواند داخل یا خارج از کشور باشد)
- بهترین روش برای حفظ قند خون در محدوده طبیعی در طول سفر
- اقدامات لازم در صورت تمام شدن انسولین
- دریافت معرفی نامه از پزشک (در صورت نیاز به تهیه دارو و یا بستری در مراکز درمانی)
در طول سفر چه اقداماتی انجام دهیم:
- داروها و ابزار مدیریت قند خون را بیشتر از تعدادی که پیش بینی کرده‌ایم، به همراه داشته باشیم. به طور مثال اگر سفر ما یک هفته طول می‌کشد انسولین مورد نیاز برای دو هفته را با خود حمل کنیم.
- افرادی که برای مدیریت قند خون خود از پمپ انسولین استفاده می‌کنند لازم است انسولین جایگزین همراه داشته باشند تا در صورت اختلال در عملکرد پمپ انسولین بتوانند انسولین را تزریق کنند.
- اگر با هواپیما سفر می کنیم لازم است تا داروها و ملزومات مدیریت قند خون خود را در یک کیف دستی قرار دهیم و در طول سفر به آن دسترسی داشته باشیم. لازم است بدانیم دستگاه های X-Ray در فرودگاه ها که به منظور بازرسی های امنیتی استفاده می شوند، می‌توانند کارکرد سنسور پایش مداوم قند (CGM) و پمپ‌های انسولین را با اختلال مواجه کنند. بنابراین از حراست فرودگاه بخواهیم که بازرسی ما به صورت فیزیکی انجام شود.
- نیاز است اطلاعاتی را در رابطه با قوانین حمل دارو در فرودگاه ها و خطوط هوایی ای که قصد پرواز با آن ها را داریم، به دست آوریم. این اطلاعات در مورد میزان دوز انسولین، داروهای کنترل قند خون و مواد خوراکی ایست که می‌بایست در طول سفر به همراه داشته باشیم.
- انسولین خود را در کیف خنک نگهدارنده انسولین قرار دهیم. این کیف‌ها به منظور نگهداری داروهای حساس به دما طراحی شده‌اند و انسولین ما را در دمای استاندارد نگهداری می‌کنند.
- لازم است تمامی ملزومات مرتبط با مدیریت قند خون را همواره به همراه داشته باشیم. با توجه به اینکه انسولین یک داروی حساس به دما است قرار دادن آن در چمدان می تواند انسولین را در معرض فساد قرار دهد. علاوه بر این شرایط جوی ممکن است باعث شود تا سطح قند خون ما در طول پرواز دچار نوسان شود و نیاز به تزریق انسولین پیدا کنیم. بنابراین توصیه می‌شود تا تمامی داروها و لوازم مرتبط با دیابت را در تمامی طول سفر در دسترس خود قرار دهیم.
- کارت شناسایی دیابت خود را همراه داشته باشیم. این کارت حاوی اطلاعات مربوط به دیابت است و شماره تماس پزشک و نزدیکانمان روی آن درج شده است.
برای حفظ سلامتی خود این موارد را در طول سفر رعایت کنیم:
- در طول سفر به میزان کافی آب بنوشیم، به رژیم غذایی خود وفادار بوده و غذاهای سالم مانند میوه، سبزیجات، مغزها و پروتئین (مرغ و ماهی کم چرب و تخم مرغ) را انتخاب کنیم.
- برای اینکه یک سفر خوب را تجربه کنیم و قند خون خود را در محدوده نرمال نگه داریم، لازم است از مصرف بیش از اندازه ی میوه‌ها، غلات و سبزیجات حاوی کربوهیدرات پرهیز کرده و مصرف شیرینی جات، لبنیات غیر مجاز، نوشیدنی‌های الکلی و سس‌ها را به حداقل رسانده و از نوسانات قند خون جلوگیری کنیم.
- در طول سفر کفش‌های راحت به پا کنیم و از پوشیدن کفش‌های مجلسی خودداری کنیم.
- به صورت مرتب و روزانه پاهای خود را معاینه و با بررسی مداوم پاها از آسیب‌های احتمالی پیشگیری کنیم.
- بعد از پیاده‌روی دوش بگیریم و از خشک شدن کامل پاهای خود مطمئن شویم.
- هرگونه التهاب، زخم، قرمزی یا درد را جدی بگیریم و در صورت مشاهده به مراکز درمانی مراجعه کنیم. باید توجه داشته باشیم که هر زخم کوچکی در کوتاه‌مدت می تواند به یک جراحت جدی تبدیل شود. بنابراین توجه به اصول خودمراقبتی و بهداشت پاهایمان امری ضروری است.
- در سفرهای هوایی، برای جلوگیری از لخته شدن خون نیاز است هر یک ساعت، طول هواپیما را قدم بزنیم و در سفرهای زمینی هر یک ساعت از ماشین پیاده شده و چند دقیقه‌ای راه برویم.
- در طول پرواز از جوراب‌های واریس استفاده کنیم. در صورت ورم پا انتخاب کفش‌های راحت به ما کمک می کند با مشکلی مواجه نشویم. تکان دادن پاها در طول پرواز منجر به کاهش تورم پا شده و از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.
تغییر در رژیم غذایی، ورزش و فعالیت بدنی، خواب، عادت‌های روزانه و … ممکن است موجب ایجاد نوسانات قند خون شود. بنابراین در طول سفر با توجه به تغییر عادات روزمره لازم است تعداد دفعات اندازه گیری قند خون را افزایش دهیم و قبل و بعد از هروعده غذایی و فعالیت بدنی و قبل از خواب قند خونمان را با دستگاه قند خون دیجیتال اندازه‌گیری کرده تا مطمئن شویم که قندمان در محدوده نرمال قرار دارد و یا اقدامات لازم در صورت بالا یا پایین بودن قندخونمون را انجام دهیم.
شرایط آب و هوایی مقصد را بررسی کنیم. با توجه به کاهش فعالیت بدنی در شرایط اقلیمی سرد، اغلب با افزایش سطح قند خون مواجه می‌شویم. از طرفی در مناطق گرمسیری که احتمال کم‌آبی و گرمازدگی بالاست، کم آبی بدن منجر به افزایش قند خون خواهد شد.
در هر شرایطی این علائم را جدی بگیرید:
از مهم‌ترین علائم افت قند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- سرگیجه
- افزایش تپش قلب
- گرسنگی
- تحریک پذیری یا سردرگمی
- لرز
- تعریق
برخی از اقدامات لازم برای مدیریت افت قند خون:
- مصرف میان وعده های سالم
- مصرف نوشابه، آب قند و آب میوه های صنعتی
از مهم‌ترین علائم افزایش قند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- گیجی
- خشکی دهان
- تنفس با بوی میوه
- سردرد
- تهوع
- تنگی نفس
- دل درد
قبل از شروع سفر به همسفران خود اطلاع دهیم که مبتلا به دیابت هستیم و اطلاعات لازم را در مورد علائم خطرناک در اختیارشان قرار دهیم و آنها را با اقدامات اورژانسی ضروری آشنا کنیم تا در صورت نیاز بتوانند به ما کمک کنند.
